Reljef

• OSTRVSKE PLANINE predstavljaju ostatke spustenog dijela stare mase tj. unutrasnjih Dinarida. Protezu se od zapada prema istoku. Izgradjene su od stijena razlicire starosti: paleozojskih skriljaca, mezozojskog krecnjaka itd. Padine Fruske gore i Vrsackih planina izgradjeni su od organskih neogenih sedimenata i pleistocenih naslaga lesa. Javljaju se u Panonskom basenu, a to su sljedece planine: Fruska gora, Vrsacke planine, Cer, Vlasic, Avala, Kosmaj ,Bukulja, Vencac, Rudnik, Gledicke pl., Juhor.
• ALUVIJALNE RAVNI Dunava, Tise, Morave i Save su karakteristicne za Panonski basen. to su najnizi i najmladji oblici reljefa ove regije SRJ. Sastje se od rijecnih nanosa:gline, pijeska i lesa. Obrasle su ritsim sumama i trskom. Zbog cestog plavljenja u aluvijalnim ravnima sprovode se procesi melioracije.
• LESNE ZARAVNI su eolski elementi reljefa u dnu Panonskog basena. Nastale su tokom pleistocena prenosnom snagom vjetra. U Panonskom basenu SRJ javlja se vise lesnih zaravni. To su: Sremska(od Zemuna do Vukovara, prekriva juzne padine Fruske gore);Backa(juzno od Backe pjescare, izmedju Dunava, tise i Backih kanala);Titelska(sjeverno od usca Tise i Dunava);Banatska(sa svih strana opkoljava Banatsku pjescaru).
• PJESCARE su eolski elementi reljefa. Javljaju se u Panonskom basenu. Nastale su radom vjetrova u pleistocenu. U njima se javlja nedostatak vode. Javljaju se pjescane dine, a pjesak je nekada bio pokretan-"zivi pjesak", a sada je umiren sumskom i travnom vegetacijom. Pjescare SRJ su:Banatska(juzni Banat);Backa(od Subotice do Baje, Segedina i Budimpeste);Ramsko-golubacka(ispred ulaza Dunava u Djerdap).
• RODOPSKE PLANINE zauzimaju sredisnji dio Planinske oblasti. Protezu se sa desne i lijeve strane Juzne Morave. Istocno od Juzne Morave, izmedju Pcinje i Vlasine i Bugarske granice su:Dukat, Kocura, Besna kobila, Vardenik, Cemernik, Ruj-planina, Selicevica, Stalacka brda, Bukovik i Resavski humovi. Sa lijeve strane Juzne i Velike Morave protezu se:Kukavica, Vidojevica, Jastrebac, Juhor, Crni vrh i Azanjski vis. Izmedju planina su:Vranjska, Leskovacka, Niska, Paracinsko-jagodinska i Velikomoravska kotlina. Rastavljaju ih:Grdelicka, Stalacka i Bagrdanska klisura. Tu su jos:Jablanicka, Tolicka i Krusevacka kotlina.
• KARPATSKE-BALKANSKE PLANINE zauzimaju istocni dio Planinske oblasti. Raznovrsnog su geoloskog sastava, sto uslivljava pojavu rude bakra i drugih. Karpatske pl. se protezu od Dunava do Crnorecke kotline. To su Homoljske pl., Beljanica, Kucaj, Miroc, Deli Jovan ....Izmedju njih su spustene:Zviska, Homoljska i Crnorecka kotlina. Balkanske pl. se protezu juzno od Crnorecke kotline. To su:Rtanj, Ozren, Devica, Suva i Stara planina. Izmedju njih su: Knjazevacka, Sokobanjska i Pirotska kotlina. Rijecne doline:Nisave, Timoka, Mlave i Peka cine ove planine lakse prohodnim.
• DINARSKE PLANINE zauzimaju znatno veci prostor od Karpatsko-balkanskih pl u Planinskoj oblasti SRJ. Veoma su raznovrsne u geografsko-morfoloskom pogledu. To su vjenacne, teze prohodne planine. Sastoje se od vise planinskih cjelina:Povrsi i brda(nalaze se u Crnoj Gori i prostiru se oko gornjih tokova Pive, Tare, Zete i Morace. To su:Durmitor, Golija, Sinjajevina i dr.);Prokletijske pl.(leze u granicnom pojasu Srbije, Crne Gore i Albanije, raznovrsnog su geografskom sastava, ali dominiraju krecnjaci i spadaju u red najvisih i najkrsevitijih planina Balkana. Tu spadaju:Hajla, Komovi, Zljeb...);Sarske pl.(Sara, Koritnik, Pastrik); Starovlasko-raske pl.(Tara, Zlatibor, Cemerno, Giljeva, Zlatar, Javor, Golija, Ljubisnja, Bjelasica);Kopaonicke pl.(Kopaonik, Zeljin, Goc i Stolovi;na padinama Kopaonika su Vrnjacka, Mataruska, Josanicka, Kursumlijska i druge banje i mineralni izvori).
• KOSOVSKA I MOTOHIJSKA KOTLINA leze na sutoku Prokletijskih, Sarskih i Kopaonickih planina. Prema istoku postepeno prelaze u dolinu Juzne Morave i Toplice. To je jedna od najvecih potolina na Balkanu. Kosovska i Metohijska kotlina predstavljaju najveci basen lignita na Balkanu. Ova kotlina raspolaze sa znacajnim zemljisno-poljoprivrednim potencijalima. Nalazi se u Planinskoj oblasti SRJ.
• KRIPTODEPRSIJA je jezero cije se dno nalazi ispod nivoa mora, a povrsina iznad nivoa mora. Najveca kriptodepresija u Evropi je Skadarski basen u Jadranskoj oblasti.
  
  
  

BACK