(580 - 500 p.n.e.)
Rođen je na ostrvu Samos kraj Mileta. Kao mlad je upoznao Talesa koji je uticao na njega. Proveo je 10 godina u Egiptu (imao je kontakt sa sveštenicima). Za vrijeme rata između Persije i Egipta, proveo je 5 godina u zarobljeništvu u Vavilonu.
Pitagora je prvi za sebe rekao da nije sveznalica (mudrac), već da je filozof, dakle - ljubitelj mudrosti. Ujedno je bio i neprikosnoveni vođa religijske grupe koja je imala posebne obrede, doktrinu, propise, zabrane i sl. zahvaljujući takvom dvostrukom statusu, Pitagora je ostavio dubok trag, kako na svoje savremenike, koji su u njemu vidjeli bezmalo božanstvo, tako i na potonje filozofe, od Platona i Aristotela sve do modernog doba. Međutim, s obzirom na to da ne postoji nikakav konkretan trag o njegovom učenju, danas smo u prilica da govorimo prvenstveno o pitagorejcima, tj. onima koji su slijedili i dorađivali Pitagorinu filozofiju.
Prema predanju, Pitagora se kao izbjeglica iz Jonije naselio u grad Kroton, koji je bio ustrojen po principima njegovog tajnog učenja. Kako je konkretno to izgledalo, nije nam poznato. Znamo samo da su pitagorejci vjerovatno prvi u antičkom grčkom svijetu priznavali jednakost žena i muškaraca, te da su bili tolerantni čak i prema robovima! Ipak, Kroton, kao i drugi njemu bliski polisi iz tzv. Pitagorejskog saveza, raspali su se zbog uobičajenih unutršnjih borbi za glas i spoljašnjih pritisaka, dok se samo Pitagorino učenje, na različite načine i uz brojne preobražaje, održalo sve do IV vijeka p.n.e. Čak i kasnije, tokom I v.p.n.e., formirao se pokret novopitagorejaca, koji je opstao nekoliko narednih vijekova, a njihovi tragovi dosežu i do naših dana - u širokom rasponu istraživanja od astrologije do astronomije.
U Krotonu (Italija) osnovao je Pitagorejsku školu koja sadrži 2 kruga:
Matematičari i naučnici |
Učenici |
|
|
Škola je imala 3 orijentacije: politička, naučna i mistično - religiozna.
"Broj je suština svih stvari i organizacije univerzuma; uopšte predstavlja u svojim odredbama jedan harmoničan sistem brojeva. "
Pitagora je proučavao muziku i na osnovu dužina žica i visina tona došao je do osnovna 4 broja: 1, 2, 3, i 4 - iz ovih brojeva se sastoji čitav kosmos.
Monada- pranačelo svega (fizis) | |
Dijada- jedinstvo suprotnosti (brak) | |
Trijada- jedinstvo u različitosti (različite generacije, prvorođeni) | |
Tetrada- čulna manifestacija osnovnih elemenata- voda, vatra, vazduh, zemlja (sve što osjećamo čulima) |