Huni

Huni su bili varvarski narod tursko-tatarskog porijekla. Živjeli su u azijskoj unutrašnjosti životom stepskih konjanika, u čvrstom vojničkom uređenju. Još od prastarih vremena igrali su značajnu ulogu u azijskom svijetu.

Pokorivši mnoga druga obližnja mongolska plemena, Huni su osnovali u kineskom susjedstvu ogromnu i silnu državu. Odatle su vijekovima navaljivali na Kineze, koji su protiv njih podigli i čuveni kineski zid (oko 200. p. n. e.), ali je Kina ipak uspjela da razori Hunsko carstvo. Od tada su se mase Huna ili pokorile Kini, ili, u velikim masama, odselile iz kineskog dometa.

Uskoro nakon toga se pominju i tursko-tatarski stepski Huni, na srednjoj Volgi, ali se ne zna sigurno, jesu li oni istovjetni sa Hunima, odseljenim iz susjedstva Kine. Od tih Huna odvojio se jedan veliki dio (zapadni Huni), koji je zašao dublje u evropsku unutrašnjost, u drugoj polovini 4. vijeka.

Spuštajući se najprije na Kaspijsko jezero i prema Kavkazu, zapadni Huni su pregazili kavkaske Alane, pokorili na Crnom moru germanske istočne Gote, najurili, iz Besarabije i Rumunije, preko Dunava na rimski Balkan, zapadne Gote (375), i izazvali time epohalne događaje u evropskoj istoriji.

Huni su bili zdepasti, jakih udova i debelih vratova, užasno ružni, da ih je jedan pisac opisao kao dvonožne životinje. Žive od korijenja divljih biljaka i polusirovog mesa svake vrste, koje malo zagriju držeći ga između svojih nogu i konjskih leđa. Nikad ne traže zaklon u kućama, jer smatraju da nisu bezbjedni dok borave pod krovom .

Oni se lutajući po planinama i šumama, od rođenja navikavaju da podnose hladnoću, glad i žeđ. Oblače se u odeću od lana ili sastavljenih koža poljskog pacova. Kad jednom navuku košulju, ne skidaju i ne mijenjaju je prije nego što se sama, od duge upotrebe, ne raspadne u dronjke.

Glave pokrivaju šiljatim šubarama, dlakave noge štite kozjim kožama. Oni su gotovo srasli uz svoje konje. Na tim konjima, bilo danju bilo noću, trguju, jedu, piju, spavaju oslonjeni uz tanki vrat životinje.

Niko od njih ne ore, niti se prihvata ručice pluga. Niko od njih, ako ga pitaju, ne umije da odgovori odakle je, gdje je rođen, odgajan i slično.