Goticka arhitektura u Evropi

Iz Francuske gotika se siri po Evropi i oplemenjuje se kao umetnicki izraz. Goticke katedrale, javne palate i zamkovi podizu se u Engleskoj, Nemackoj, Italiji, Spaniji i drugim zemljama.

Nemacka gotika u svom uzletu ka do tada nepoznatim visinama, u fantasticnim, skoro bizarnim formama, kao da hoce da nadmasi onu iz Francuske. Na skulpturama iz ovog perioda koje krase mnoge crkve i javne gradjevine, ogleda se takodje u velikoj meri genije goticke umetnosti. Skulpturom se prikazuju predstave iz Svetog pisma, motivi biljnog i zivotinjskog carstva, predstave vezane za razne legende i poucne price….

Znacajne spomenike goticke arhitekture ima Engleska. Ako katedralu u Solzberiju pogledamo spolja i iznutra, izuzimajuci zvonik nad uskrsnicom koji je izgradjen kasnije, primeticemo da je ona, u odnosu na francuske katedrale, duza i niza gradjevina, na kojoj, kako na zapadnoj fasadi, tako i u unutrasnjosti, horizontalne linije dominiraju nad vertikalnim. Jos jedna osobenost engleske goticke arhitekture, vidljiva na nekim drugim katedralama, jeste dekorativna obrada rebara krstastog svoda, obrada koja svodovima daje fantasticne izglede lepeza, mreza, stalaktita.

Najlepse delo goticke arhitekture u sloveniji je crkva na Ptuskoj gori, kod Ptuja. Vitki snopasti stibovi prodiru svodove tri broda, koji se slivaju u trodelni horski deo. Arhitektura ove crkve, kao i skulptura, upucuju na tada najnapredniji umetnicki centar srednje Evrope, na Prag.

Najpoznatiji predstavnik gotike u Primorju bio je Juraj Dalmatinac, arhitekta i skulptor. On je predstavnik venecijanske "cvetne gotike", koja se odlikuje izrazenom dekorativnoscu. On je projektovao katedralu u Sibeniku, koja je kasnije zavrsena u renesansnom stilu, ali osnovna zamisao gradjevine ostaje njegova zasluga. Juraj je od male krstionice u katedrali stvorio remek-delo takozvane cvetne gotike. Skoro da nijedna povrsina ove male prostorije nije ostala neobradjena, bilo figurativnim, bilo ornamentalnim motivima.

• Nazad