JEVREIZAM
*Izraz ”jevrejstvo”oznacava jednu od cetiri
monoteisticke religije.Jevrejstvo nije samo skup religijskih ideja i obreda,
moralnih i pravnih nacela, vec i istorija jevrejske zajednice koja obuhvata više
milenijuma.
ETAPE U RAZVOJU JEVREJSTVA
1.BIBLIJSKO JEVREJSTVO;Biblija ili Stari zavjet
jeste pripovjest o upravo tom jevrejstvu.Mnogi istraživaci smatraju da je
biblijsko jevrejstvo prethodna faza u razvoju hrišcanske religije,koja je izložena
u Novom zavjetu. Biblijsko jevrjstvo sadržano u Starom zavjetu predstavlja
drevnu istoriju i mitologiju jevrejskog naroda.Rijec je o postanku svijeta,o
istoriji rodova i plemena jevrejskog naroda.Karakteristika biblijskog jevrejstva
kao i kasnijih etapa u razvoju,jesu tzv. Savezi velikana ili mitskih heroja
jevrejskog naroda,s jedne strane, i Boga sa druge strane.Postojala su cetiri
takva saveza.Prvi savez pada nakon Božijeg stvaranja svijeta i izgonjenja Adama
I Eve iz raja.Zatim,slijedi istrebljenje svijeta potopom zbog toga što se na
zemlji umnožilo zlo.Bog je time htio da kazni ljude zbog moralne
izopacenosti.Sklopio je prvi savez sa Nojem.”Noje bješe covjek pravedan I
bezazlen svojega vijeka;po volji Božijoj svagda živjaše Noje.”Drugi savez
bog je sklopio sa Avramom,dok se treci vezuje za period Mojsijevog izbavljenja
Jevreja iz egipatskog ropstva.Sa Mojsijem je Bog sklopio savez na Sinaju.Cetvrti
savez je sklpljen izmedu Boga i Davida.
2.DRUGA FAZA u razvoju jevrejstva slijedi nakon
razaranja Jerusalemskog hrama od strane Vavilonjana 587/6. P.n.e. kada su
Jevreji protjerani iz Judeje.Odmah zatim pojavili su se novi religijski centri u
Palestini,Egiptu i Vaviloniji.Od tada postoji snažna potreba Jevreja da se
vrate u svoju postojbinu,u Cion.Cion oznacava Kanaansku tvrdavu na brijegu
Jerusalima,I jeste simbol povratka u prazavicajnost.Od izraza ”Cion” nastao
je naziv politickog pokreta:cionizam(koji datira iz 1885),koji oznacava tezu
rasutih Jevreja u svijetu za ujedinjenjem i povratku u Izrael.U ovom periodu
dogodila se još jena važna prekretnica u razvoju jevrejstva.Rimljni su 70.
godine n.e. razorili Irodov hram.Zbog razorenih hramova,u ovom periodu pocinje
razvoj tzv. Rabinskog jevrejstva koje je nastalo kao sinteza više jevrejskih
struja.Cilj rabinskog jevrejstva je obnova vjerskog života bez hrama.
|
|