Partenon

                                                                                               

Partenon, nestvaran u svojoj jednostavnosti oblika, gradevina koja je širom svijeta poznata po svojoj arhitektonskoj ljepoti i harmoniji, je hram koji je posvecen djevici ( grcki parthena znaci djevica ) Atini. Sagraden je od pendelijskog mermera u dorskom stilu na istom mjestu gdje su se prethodno nalazila dva starija hrama. Na temeljima hramova koje su Perzijanci uništili, sagraden je Partenon. Ovaj hram zidali su arhitekti Iktinos i Kalikratis a cuveni vajar Fidije sa svojim ucenicima izradio je sve skulpture kao i kip ( statuu ) boginje Atine Partenos.Ova statua je bila od zlata i slonove kosti-9 m visoka i stajala je na postolju visokpm 2 m-a ogrtac boginje je bio od zlata i težak 450 kg. Kip je odnesen u 4 vijeku n.e. u Carigrad gdje je nestao. Postoji danas samo jedna kopija ovog kipa (Atini-Varvaki) u nacionalnom arheološkom muzeju u Atini.

Štitovi koji su bili obješeni o arhitrav Partenona bili su zavještajni darovi Aleksandra Velikog.

Takode treba pomenuti oltar okruglog oblika (14-ta godina p.n.e.) na istocnoj strani Partenona posvecen boginji Romi i imperatoru Avgustu.

Godine 630. n.e. Partenon je pretvoren u hrišcansku bogomolju posvecenu Sv. Sofiji, a kasnije Djevici Mariji. Poslije tog vremena kako Partenon tako i ostale pravoslavne crkve postadoše rimsko-katolicke ciji su biskupi imali sjedište na Akropolju.

1460-te godine Partenon je pretvoren u džamiju i tada je sazidan minaret.

Za vrijeme opsade, Venecijanci su, po naredenju generala Morozinija bombardovali Partenon sa brda Muson (danas brdo Filopapos). Kada je granata ispaljena iz topa pala na Partenon (koji su Turci koristili kao arsenal, u kojem je bila smještena velika kolicina baruta vjerujuci da ce ga Venecijanci poštediti) granata je probila krov i zapalila barut koji je eksplodirao. Od eksplozije se srušio veliki dio tog jedinstvenog spomenika. To je bila jedna od najvecih nesreca koja je ikad zadesila taj spomenik Akropolja.

Izmedu 1688 i 1749 godine Turci su ponovo na Akropolju. Tada su izgradili malu džamiju unutar samog porušenog Partenona. Ta džamija je bila porušena i 1842 godine zapoceti su radovi oko cišcenja unutrašnjog dijela Partenona.

 

BACK