SRPSKA KNJIŽEVNOST

Period od kraja Prvog svjetskog rata do pocetka Drugog svj. rata može se nazvati meduratne srpske književnosti. Ovaj period književnosti može se podijeliti na tri osnovna pravca.

 

  1. MODERNA (AVANGARDA)
  2. NADREALIZAM
  3. EKSPRESIONIZAM

 

  1. Rastko Petrovic
  2. Ivo Andric
  3. Miloš Crnjanski

 

 

 

MODERNA

Modernizam (avangardizam) u srpskoj književnosti zapocinje 1919. godine sa pojavom Miloša Crnjanskog i njegovom knjigom Lirika Itake, i donosi novo shvatanje pjesništva. U pojavljivanju modernizma i trajanju razlikujemo dva razdoblja :

  1. razdoblje predavangardizma ,
  2. razdoblje pravog avangardizma.

Srpski modernizam su obilježili mnogi pokreti kao što su : kosmizam, dadaizam, zenitizam, hitizam i najznacajniji sumatraizam Miloša Crnjanskog. Modernizam je karakteristican i po tome što njegovi predstavnici uvode jezik koji nije skladan i ujednacen, rijeci se cesto gube, recenice postaju sve više zagonetne i imaju više prekida. Najizrazitiji predstavnici srpskog avangardizma su Miloš Crnjanski, Rastko Petrovic, Todor Manojlovic, Svetislav Stefanovic i dr.

povratak

 

 

 

NADREALIZAM

Nadrealizam u srpskoj književnosti obuhvata period od 1922. do 1932, ali ovo razdoblje se cesto tretira i kao prednadrealizam. Najveci uticaj na razvitak nadrealizma imao je Rastko Petrovic. Od samog pocetka ovaj pravac se zalaže za odsustvo logike, razuma, i redoslijeda u stvaranju. Zalaže se za ukidanje granica izmedju svjesnog i nesvjesnog, fizickog i psihickog, za izostavljanje interpunkcije jer ona ometa “apsolutni kontinuitet”. Najznacajniji predstavnici su : Rastko Petrovic, Marko Ristic, Oskar Davico, Koca Popovic i dr.

povratak

 

 

 

EKSPRESIONIZAM

Ekspresionizam na nasem prostoru je smatran kao pravac koji ruši ono što je tradicionalno, što znaci da se odbacuju nacionalni tonovi. Psihicka uzburkanost obilježje je svakog ekspresionistickog pisanja, a osnovna obilježja te uzburkanosti su agonija i ekstaza. Srpski ekspresionisti se energicno zalažu za slobodni stih u poeziji. U tome najveci uspjeh ima Miloš Crnjanski. Slobodan stih pored Crnjanskog koristio je i Ivo Andric.

povratak 

 

 

RASTKO PETROVIC

 

je jedan od najznacajnijih predstavnika srpske avangarde izmedju dva rata. Roden je 1898. godine i kao dak prešao je preko Albanije. Ovaj dogadaj ostavio je posljedice na njegov život.. Maturu i prava završio je u Parizu gdje se prvi put upoznaje sa modernizmom. Nekoliko godina radi pri ambasadi u Rimu. Bio je strasveni zaljubljenik u drevne civilizacije i primitivna društva. Zbog toga je mnogo putovao da bi shvatio što više civilizacija i opisivao ih u svojim djelima. Umro je 1949. godine u Vašingtonu. Za svog života objavio je mnoga djela: putopis Afrika, zbirku pjesama Otkrovenje, roman Ljudi govore, a poslije smrti izlaze mu djela Dan šesti, roman o povlacenju preko Albanije, i njegov treci roman Sa silama nemirljivim.

povratak 

 

 

IVO ANDRIC

je roden 1982. godine u Docu kod Travnika a djetinjstvo je proveo u Višegradu i Sarajevu .Višegrad je zauzimao posebno mjesto u njegovom životu. Gimnaziju je žavršio u Sarajevu, studije u Zagrebu, a doktorirao je u Gracu. Zbog ucešca u pokretu "Mlada Bosna" veci dio Prvog svjetskog rata proveo je u zatvoru. Za vrijeme Drugog svjetskog rata bio je jugoslovenski ambasador u Berlinu. Vrca se u Beograd i tu živi povuceno odbijajuci da ucestvuje u javnom i književnom zivotu. Nobelovu nagradu za književnost dobio je 1961. godine. Umro je u Beogradu 1975.
  • Njegova najpoznatija djela su :Trvnicka hronika, Na Drini cuprija, Gospodica, Ex-Ponto, Nemiri, Put Alije Šerzeleza.
Poslije smrti izašle su knjige: Kuca na osami, i nezavršeni roman Omer paša Latas i Znakovi pored puta.

povratak 

 

MILOŠ CRNJANSKI

-je roden 1898. godine u Banatu. Osnovnu školu završio je u Pancevu , a gimnaziju u Temišvaru. Neposredno poslije Prvog svjetskog rata Crnjanski se afirmisao kao jedan od najautenticnijih pjesnika nove generacije modernih pisaca. Miloš Crnjanski spada u red najznacajnijih pisaca srpske književnosti. Njegovo objašnjenje postanka pjesme Sumatra svakako je važan dokument i kamen temeljac u razvitku srpskog modernizma. Modernizam u srpskoj književnosti zapoceo je pojavom Crnjanskog. Posljednji svoj literalni uspjeh doživio je s romanom Seobe. Miloš Crnjanski se najviše zalagao za ekspresinoizam i slobodan stih. Umro je 1977.

-najznacajnija djela su : Lirika Itake, Odabrani stihovi, Dnevnik o Carnojevicu, Seobe I i II, Serbia, Lament nad Beogradom, Maska, Ljubav u Toskani, Tesla i druga.

povratak 

  "Znanje.org" ne odgovaraza sadrzaj pojedinacnih stranica.