Prirodne odlike
GRADJA I RELJEF
Najstariji dio Spanije, 600-800m visoka
visoravan Meseta, gradjena je od pretkambrijskog i paleozojskog
kristalicnog kamenja i starih kamenaca. Na sjeveru je okruzena
mladim nabranim Kantabrijskim gorjem i Pirinejima(Pico de Aneto, 3404m), a
na jugu Andaluzijskim gorjem ili Betijskim Kordiljerima, koji su
gradjeni od mezozojskih itercijarnih naslaga. Andaluzijsko gorje
sastoji se od nekoliko masiva, koji se pruzaju paralelno s obalom
Sredozemnog mora;centralni dio Sierra Nevada s najvisim vrhom Spanije(Mulhacu,
3481m). Izmedju juznog ruba Mesete odnosno Sierra
Morene i Andaluzijskog gorja nalazi se velika Andaluzijska tektonska depresija.
Na sjeveroistocnom rubu Mesete pruza se Ibersko gorje, gradjeno
od krednih i jurskih naslaga, a izmedju Iberskog gorja Pirineja
i Kantabrijskog gorja depresija rijeke Ebro(Hragonska kotlina). S
visoravni Mesete izdizu se planinski masivi Sierra de Gata , Sierra
de Gredos i Sierra de Guadarrama, koji su nastali rasjedanjem u tercijaru. Obala je uglavnom strma i nerazudjena;dobro je razudjena
samo obala Galicije i sjeverozapadne Spanije sa mnostvom zaljeva
karakteristicnog oblika.
KLIMA
Na regionalne razlike u klimi uticu zimi depresije s Atlanskog okeana, ljeti visok suptropski
pritisak, reljef Meseta koja je okruzena planinama, ima umjerenu kontinentalnu klimu s vrucim ljetom(Madrid
u julu 25 stepeni)i hladnom zimom(Madrid u januaru 4, 8 stepeni);godisnja
kolicina padavina iznosi na planinama 1000 mm a u nizim krajevima
do 500mm. Pod jacim uticajem Atlantskog okeana nalaze se jugozapadni
dijelovi Spanije sa zimskim kisama. Najnepovoljniju klimu ima mediteranski
dio(godisnja kol. padavina 400-500mm, visoke temperature).
VODE
Najveci dio Spanije prioada slivu Atlanskog okeana ;rijeke s Mesete
teku uglavnom od istoka prema zapadu. U Atlanski okean uticu Mino, duero, Tago,
Guadijana
i Guadalquivir;a u Sredozemno more Segura, Jucar, Ebro i Llobregat . Ebro odvodnjava Aragonsku
kotlinu. Periodicni vodeni tokovi u
suhom jugoist. dijelu Spanije imaju vode samo za vrijeme jakih pljuskova. Zbog razudjenog reljefa i jakog pada(brzice i slapovi)rijeke
se koriste za dobijanje elektricne energije, a u suhim krajevima
i za natapanje. Osim donjeg toka Guadalquivira spanske rijeke nemaju
nikakve vaznosti za plovidbu;Guadalquivir je plovan samo do Seville.
FLORA
Prvobitni biljni pokrivac, narocito sume, gotovo je potpuno unisten. Najvise
sume ima(27, 4% povrsine) na Pirinejima i u sjevernom primorju
Atlanskog okeana. U suhim krajevima Spanije razvila se umjesto
suma kserofitna vegetacija manje i gariga(hrast plutnjak, alepski bor). Na planinama koje primaju dosta
padavina, razvijeni su
pasnjaci. Spanija
pripada zapadnoj provinciji mediteranske florne oblasti.
|
|