| UMJETNOST XIX VIJEKA | |||
|
|
|||
|
|
|||
|
|
|||
|
|
|||
|
|
|||
|
|
|||
|
Brze promjene u umjetnosti nasih dana pocele su prije dvije stotine godina, tacnije od velike Francuske revolucije. Ona obiljezava pocetak revolucija u svim oblastima zivota – drustvenom, naucnom, ekonomskom i umjetnickom. U XIX vijeku se umjetnost brze razvija, a narocito slikarstvo. U njemu nestaju stilovi, a pocinju ''izmi'', pravci koji se smjenjuju bez vremenskih i stilskih razlika: neoklasicizam, romantizam, realizam i impresionizam. |
|||
|
|
|||
|
|
|||
|
|
|||
| NEOKLASICIZAM | ROMANTIZAM | REALIZAM | IMPRESIONIZAM |
|
|
|||
NEOKLASICIZAM
U trecoj cetvrtini XVIII vijeka u Rim stizu umjetnici sa svih strana, pa ovaj grad postaje prestonica evropske kulture. U njemu se dolazilo na hodocasce izvorima anticke umjetnosti. Iako je kolijevka neoklasicizma bio Rim, on je u Francuskoj imao najvise uslova za razvoj zahvaljujuci racionalizmu francuskog duha, prosvecenostti enciklopedista i novim drustvenim odnosima koje je donijela revolucija. U neoklasicizmu crtez postaje primarno sredstvo izraza,dok boja ima drugorazredni znacaj i svodi se na ahromatske tonove. Prostor je skucen i plitak, cesto iza figure u prvom planu.
Najtalentovaniji slikar neoklasicizma bio je Zak Luj David, koji je slikao istorijske kompozicije i herojske teme, kakve su i na slikama''Otmica Sabinjanki'', ''Zakletva Horacija'', ''Ubijeni Mara'', ''Sokrat ispija otrov'' i ''Krunisanje Napoleonovo''.
Najveci skulptor ove epohe bio je Venecijanac Antonio Kanova,a najvece njegovo djelo je ''Otmica Pauline Borgeze'', koju je prikazao anticku Veneru. Arhitektura se ogledala na anticku. U Parizu je izgradjen ''Panteon'' a u Berlinu ''Branderburska kapija''.
|
|
|
ROMANTIZAM
Oformljen je oko 1820.godine kao pravac koji se suprotstavlja neoklasicizmu. U prvi plan istice nacionalne osobine, imaginaciju i mastu kao osnovnu sadrzinu umjetnickog stvaralastva. Izvor romanticarskog nemira bilo je nezadovoljstvo civilizacijom burzoazije i vremenom u kojem zive.
Najveci predstavnik romantizma je EzenDelakroa, koji se oslanja na Rubensovo slikarstvo. Orijentalizam je prisutan na njegovim slikama:''Pokolj na Hiosu'', Grcka umire na rusevinama Misolungija' 'i ''Alzirske zene u haremu''.
Skulptura je dosla do izrazaja u djelima Fransoa Rida koji je izvajao grupu poznatu kao ''Marseljeza''. Arhitektura romantizma obnavlja elemente gotike i baroka, ali i egzoticne arhitekture Bliskog i Dalekog istoka. U nekim zemljama gotika je inspirisala gradnju velikog broja zgrada, a medju njima je i zgrada Parlamenta u Londonu. U arhitekturi romantizam nastavlja ono sto je poceo neoklasicizam-obnovu istorijskih stilova. Pod "stilom" cesto podrazumijevaju samo fasada i dekoracija gradjevine, a ne njena funkcija i gradjevinski materijal.
REALIZAM
Napori za stvaranjem umjetnosti odgovarale su i namjerama slikara realista, koji su se, takodje, javili sredinom stoljeca. Sa krupnim ekonomskim i drustvenim promjenama sredinom vijeka postavilo se pitanje uloge i mjesta umjetnosti u drustvu. Sa gledista pozitivizma Ogista Konta i socijalista utopista umjetnost je jednaka dostignucima nauke i tehnike.
Najveci predstavnik slikarstva bio je Gistav Kurbe, a najpoznatije slike su mu:''Sahrana u Ornanu'', ''Tucaci kamena'', ''Gospodjice na obali Sene'', ali i slike pejzaza, marina, aktova i mrtve prirode. Kod nas se realizam javlja sa zakasnjenjem, a glavna tematika je portret, mrtva priroda, pejzaz...
IMPRESIONIZAM
Osamdesete godine XIX vijeka obiljezene su stvaranjem impresionizma, koji uspostavlja novi odnos prema svijetu. Od impresionizma pocinje eksperimentisanje sa predmetom. U isto vrijeme prihvaceno je Njutnovo otkrice spektra i zakljucak da je bijela boja sastavljena od boja. Slikari su slikali izvan ateljea, a na slikama je bio vidljiv trag cetkice.
Najdosljedniji impresionista bio je francuski slikar Klod Mone, po cijim slikama ''Impresija'' i ''Radjanje sunca'', je citav pravac dobio ime. Za njega svjetlost je bila jedina realnost, a predmeti slika su uglavnom bili pejzazi. Za impresioniste se veze i Ogist Renoar mada mu samo dio slika pripada ovom pravcu. Osim svjetlosti on je istrazivao i pokret ljudske figure. Kod njega tematika se temeljila na motivima iz gradskog zivota: zabave, opere, balet, hipodrom. Najpoznatije djelo su mu ''Kisobrani''.
U skulpturi impresionizam dolazi do izraza u djelima Ogista Rodena, kome su uzori bili Fidija i Mikelandjelo. U svojim djelima ostavlja utisak nedovrsenosti i igru svjetlosti na povrsinama, sto je narocito izrazeno na njegovom djelu ''Spomenik Balzaku''.
|
|
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
