|
ZNAMENJA
Grb i zastava
U Beogradu, jednom od najstarijih evropskih gradova, na raskrsnici Istoka i Zapada, prvi pomen
beogradskog grba potice iz vremena sina cara Lazara, despota Stefana Lazarevica, kada
Beograd prvi put postaje prestonica srpske drzave ( 1403. godine ), no, ni do danas nije sa
sigurnoscu utvrdjeno kako je on izgledao.
Sledeci grb je iz perioda madjarske prevlasti i prikazan je u grbovniku Fugersko ogledalo casti iz
1555. godine. Tradicija beogradskog grba se prekida pod turskom okupacijom jer Turci nisu
poznavali ovu vrstu simbola, a ponovo se nastavlja zauzecem Beograda od strane Austrijanaca
u XVIII vijeku. U to vrijeme, na prijedlog carskog guvernera, princa Aleksandra Virtenbeskog,
Dvorsko ratno vece je 1725. godine usvojilo i novi pecatni grb. U literturi se jos pominju: grb iz
Brokhauzenove enciklopedije, grb iz Larusove enciklopedije i navodni "prastari grb varosi".
Medjutim, kod prva dva strucnjaci dovode u pitanje originalnost, a za treci smatraju da je
pogresno shvacen rimski novac sa kraja I vijeka nase ere. Vazno je napomenuti da su svi ovi
grbovi poznati samo po otiscima na gravirama ili prema literaturi. U projektu Zakona o
opstinama 1914. godine predlozen je novi grb sa nacionalnim
obilezjima ali nema podataka da je ovaj zakon usvojen zbog ratnih dogadjaja te godine.
Akciju utvrdjivanja beogradskog grba pokrenuo je ponovo 1931. godine
predsjednik opstine
grada Beograda, gospodin Milan Nesic. Formiran je siri odbor sastavljen od
umjetnika,
heraldicara, profesora univerziteta, generala i drzavnih savjetnika, koji su, kako stoji u
sluzbenim novinama, zadatak shvatili "sa mnogo ozbiljnosti, mnogo volje i opreza". Odbor je
vise puta zasedao i pretresao problematiku da bi na prvoj sjednici Uzeg odbora od 19.maja
1931. godine donio sledeci zakljucak:
1.Grb Beograda mora imati oblik stita koji se na dnu zavrsava lakim siljkom;
2.Elementi grba su:
a) nacionalne boje;
b) rijeka, kao simbol iskonske snage Beograda;
v) rimska ladja trirem, kao simbol starine Beograda;
g) bijele zidine sa kulom i otvorenom kapijom; zidine predstavljaju varos, kula grad a
otvorena kapija slobodan promet.
3.Zemljiste u klinu grba, medju rijekama i pod zidinama da bude crvene boje, kao simbol
krvi, vecnog stradanja i patnje Beograda; rijeke bele boje prema heraldickim zakonima;
zidine varosi i kule bele boje kao simbol"belog grada", "Beograda"; nebo plavo kao simbol
nade i vjere u bolju buducnost.
Na zatim raspisanom konkursu, ubjedljivo je pobedila skica pod sifrom "Crvena trojka", rad
beogradskog slikara Djordja Andrejevica – Kuna. Na prijedlog zirija, na skici su izvrsene manje
izmjene, pa je nagradjena i zvanicno usvojena skica grba u boji stampana u
"Beogradskim opstinskim novinama" broj 1/32. Te godine, prema clanku o litiji povodom Spasovdana, iz istih
novina, nosena je : "…zastava sa novim grbom grada Beograda."
Poslije Drugog svetskog rata zbog izmjenjenih drustvenih okolnosti Grad kao da je poceo da
zaboravlja svoj grb. Statutarna rjesenja se krecu od potpunog odsustva odredbi o grbu, preko
upotrebe temina "amblem" bez navodjenja blazona ( opisa ) grba, do odredbi koje daju blazon
jedne stilizovane verzije za koju nisu postojala prateca dokumenta.
Suocena sa konfuzijom paralelne upotrebe dva grba, sto je heraldicki nedopustivo, kao i
kritickim reagovanjima gradjana, Skupstina grada Beograda pokrenula je pocetkom 1991.
godine postupak za razrjesenje ovog problema. Formirana je Radna grupa u cijem sastavu su
bili: Gospodin Dragomir Acovic, nas nesporni autoritet u oblasti heraldike i
predsjednik Srpskog heraldickog drustva "Beli orao", Gospodja Mira Kun, kcerka Djordja
Andrejevica-Kuna, Gospodin Branko Miljus, slikar-graficar i Gospodin Tomislav Lakusic, sekretar Skupstine grada Beograda.
Radna grupa je svojim zakljuccima predlozila vracanje legitimiteta grbu iz 1931. godine, tri
manje korekcije na grafickoj predstavi grba i blazon grba i zastave Grada. Statutom grada
Beograda iz 1991. godine usvojena su predlozena rjesenja cime je i formalno – pravno
potvrdjen znacaj i vrijednost beogradskog grba iz 1931. godine.
Etalone grba i zastave grada Beograda i graficke standarde za njihovo prikazivanje je izradilo
Srpsko heraldicko drustvo "Beli orao" pa je etalon grba objavljen u "Sluzbenom listu grada
Beograda" broj 14/96, a etalon zastave u broju 8/97.
|
