Reljef
- OSTRVSKE PLANINE
predstavljaju ostatke spustenog dijela stare mase tj. unutrasnjih Dinarida.
Protezu se od zapada prema istoku. Izgradjene su od stijena razlicire
starosti: paleozojskih skriljaca, mezozojskog krecnjaka itd. Padine Fruske
gore i Vrsackih planina izgradjeni su od organskih neogenih sedimenata i
pleistocenih naslaga lesa. Javljaju se u Panonskom
basenu, a to su sljedece planine: Fruska gora, Vrsacke planine, Cer,
Vlasic, Avala, Kosmaj ,Bukulja, Vencac, Rudnik, Gledicke pl., Juhor.
- ALUVIJALNE RAVNI
Dunava, Tise, Morave i Save su karakteristicne za Panonski
basen. to su najnizi i najmladji oblici reljefa ove regije SRJ. Sastje
se od rijecnih nanosa:gline, pijeska i lesa. Obrasle su ritsim sumama i
trskom. Zbog cestog plavljenja u aluvijalnim ravnima sprovode se procesi
melioracije.
- LESNE ZARAVNI
su eolski elementi reljefa u dnu Panonskog basena.
Nastale su tokom pleistocena prenosnom snagom vjetra. U Panonskom basenu SRJ
javlja se vise lesnih zaravni. To su: Sremska(od Zemuna do
Vukovara, prekriva juzne padine Fruske gore);Backa(juzno od
Backe pjescare, izmedju Dunava, tise i Backih kanala);Titelska(sjeverno
od usca Tise i Dunava);Banatska(sa svih strana opkoljava
Banatsku pjescaru).
- PJESCARE
su eolski elementi reljefa. Javljaju se u Panonskom
basenu. Nastale su radom vjetrova u pleistocenu. U njima se javlja
nedostatak vode. Javljaju se pjescane dine, a pjesak je nekada bio
pokretan-"zivi pjesak", a sada je umiren sumskom i travnom
vegetacijom. Pjescare SRJ su:Banatska(juzni Banat);Backa(od
Subotice do Baje, Segedina i Budimpeste);Ramsko-golubacka(ispred
ulaza Dunava u Djerdap).
- RODOPSKE PLANINE
zauzimaju sredisnji dio Planinske oblasti.
Protezu se sa desne i lijeve strane Juzne Morave. Istocno od Juzne Morave,
izmedju Pcinje i Vlasine i Bugarske granice su:Dukat, Kocura, Besna
kobila, Vardenik, Cemernik, Ruj-planina, Selicevica, Stalacka brda, Bukovik
i Resavski humovi. Sa lijeve strane Juzne i Velike Morave protezu
se:Kukavica, Vidojevica, Jastrebac, Juhor, Crni vrh i Azanjski vis.
Izmedju planina su:Vranjska, Leskovacka, Niska,
Paracinsko-jagodinska i Velikomoravska kotlina. Rastavljaju ih:Grdelicka,
Stalacka i Bagrdanska klisura. Tu su jos:Jablanicka,
Tolicka i Krusevacka kotlina.
- KARPATSKE-BALKANSKE
PLANINE zauzimaju istocni dio Planinske
oblasti. Raznovrsnog su geoloskog sastava, sto uslivljava pojavu rude
bakra i drugih. Karpatske pl. se protezu od Dunava do Crnorecke kotline. To
su Homoljske pl., Beljanica, Kucaj, Miroc, Deli Jovan ....Izmedju njih su
spustene:Zviska, Homoljska i Crnorecka kotlina. Balkanske
pl. se protezu juzno od Crnorecke kotline. To su:Rtanj, Ozren,
Devica, Suva i Stara planina. Izmedju njih su: Knjazevacka,
Sokobanjska i Pirotska kotlina. Rijecne doline:Nisave,
Timoka, Mlave i Peka cine ove planine lakse prohodnim.
- DINARSKE PLANINE
zauzimaju znatno veci prostor od Karpatsko-balkanskih pl u Planinskoj
oblasti SRJ. Veoma su raznovrsne u geografsko-morfoloskom pogledu. To su
vjenacne, teze prohodne planine. Sastoje se od vise planinskih cjelina:Povrsi
i brda(nalaze se u Crnoj Gori i prostiru se oko gornjih tokova Pive,
Tare, Zete i Morace. To su:Durmitor, Golija, Sinjajevina i dr.);Prokletijske
pl.(leze u granicnom pojasu Srbije, Crne Gore i Albanije,
raznovrsnog su geografskom sastava, ali dominiraju krecnjaci i spadaju u red
najvisih i najkrsevitijih planina Balkana. Tu spadaju:Hajla, Komovi, Zljeb...);Sarske
pl.(Sara, Koritnik, Pastrik); Starovlasko-raske pl.(Tara,
Zlatibor, Cemerno, Giljeva, Zlatar, Javor, Golija, Ljubisnja, Bjelasica);Kopaonicke
pl.(Kopaonik, Zeljin, Goc i Stolovi;na padinama Kopaonika su
Vrnjacka, Mataruska, Josanicka, Kursumlijska i druge banje i mineralni
izvori).
- KOSOVSKA I MOTOHIJSKA
KOTLINA leze na sutoku Prokletijskih, Sarskih i Kopaonickih
planina. Prema istoku postepeno prelaze u dolinu Juzne Morave i Toplice. To
je jedna od najvecih potolina na Balkanu. Kosovska i Metohijska kotlina
predstavljaju najveci basen lignita na Balkanu. Ova kotlina raspolaze sa
znacajnim zemljisno-poljoprivrednim potencijalima. Nalazi se u Planinskoj
oblasti SRJ.
- KRIPTODEPRSIJA
je jezero cije se dno nalazi ispod nivoa mora, a povrsina iznad nivoa mora.
Najveca kriptodepresija u Evropi je Skadarski basen u Jadranskoj
oblasti
BACK