Dinastija Petrović-Njegoš

 

Kao što su skoro sve uglednije porodice crnogorske tokom vremena doseljene u Crnu Goru iz drugih srpskih zemalja, tako je doseljena i porodica Petrovića Njegoša, i to, prema predanju koje se u toj porodici čuva, iz Bosne, iz mjesta Zenice. Pretpostavlja se da se doseljenje desilo u doba vladavine Ivana Crnojevića (1471-1490.). Po doseljenju su se nastanili u Njegušima u Katunskoj nahiji.
O porijeklu i životu ove porodice pre njihovog doseljenja u Crnu Goru malo je poznatog, osim što predanje kazuje, da su za neko kratko vrijeme pre doseljenja boravili u Trebinju, a zatim na Njegoš planini, u mjestu Muževice. Po toj planini su i dobili dinastičko ime koje je prvi upotrebio vladika Danilo I kad je išao u Rusiju. Sudeći po jednom potpisu vladike Danila I, gdje se on naziva „Vojvodić srpske zemlje“, može se pretpostaviti, da je to bila jedna od starih vlastelinskih srpskih porodica, koja je, kao i mnoge druge, zbog prilika koje nastadoše u Bosni, pošto je Turci zauzeše, napustila svoje staro sedište.
Prošla su verovatno tri do četiri naraštaja, dok se u toj porodici rodio Radul (koji je u kaluđerstvu uzeo ime Petar), po kojem se i nazvaše Petrovići.
Unuk ovoga Petra, a otac vladike Danila, Šćepan Kaluđerović, bio je knez Njeguški, a osim toga često je bio u izaslanstvu po narodnim poslovima kod patrijarha u Peć i zbog toga je, kao i zbog svoje pravičnosti i odlučnosti stekao velik glas i poštovanje u narodu.
Šćepan je, pored druge dece, imao sina Nikolu (docnije vladiku Danila), koji se je kao mladić vaspitavao i učio u cetinjskom manastiru, ali pošto Sulejman-paša skadarski razruši ovaj manastir, 1692. godine, Nikola se opet povrati kući svojih roditelja.
Kraj XVII veka bio je uopšte najkritičniji trenutak u istoriji Crne Gore. S poslednjem kamenom manastira Ivana Crnojevića porušen je i poslednji osnov one Crne Gore, koju Crnojevići zasnovali behu. Krajem godine 1696. Crnogorci se skupe na sabor, da biraju sebi gospodara i vladiku, te je njihov izbor pao na Nikolu (Danila I) Petrovića Njegoša.
Ta porodica dala je Crnoj Gori do danas sedam vladara, pet od ovih vladara bili su u isto doba i crkveni poglavari - mitropoliti. Oni su bivali vladari pre, nego što su uzimali na sebe to visoko crkveno dostojanstvo, u kojem je bila sjedinjena vlast crkvenog i državnog poglavara. Tako npr. vladika Danilo bio je tri godine od naroda izabrani gospodar, pa je tek poslije toga vremena primio mitropolitsko dostojanstvo. Između 1830. i 1833. vladika Rade nazivao se: „Božjom milošću, ja đakon Petar II Petrović-Njegoš, Gospodar Crnogorski“, pa je tek docnije postao mitropolit. Osim toga, oni se nisu ni oblačili, izuzevši Svetog Petra Cetinjskog, kao crkveni poglavari, već su nosili narodno ruvo i oružje. I Sveti Petar u doba rata nosio je narodne haljine i oružje.

Po hronološkom redu oni su sledili ovako:

vladika i mitropolit Danilo I Petrović Njegoš (1697—1735)
vladika i mitropolit Sava Petrović Njegoš (1735—1782)
vladika i mitropolit Vasilije Petrović (1750—1766)
vladika i mitropolit Petar I Petrović Njegoš (Sveti Petar Cetinjski), (1782—1830)
vladika i mitropolit Petar II Petrović Njegoš (1832—1851)
knez Danilo Petrović (1851—1860)
kralj Nikola I Petrović (knez 1860—1910. i kralj 1910—1918)
 

Povratak na vrh stranice