Bubrezi
Bubreg je
parni organ kod kičmenjaka. Dio je mokraćnog sistema, filtrira otpadne materije
iz krvi i izlučuje ih, skupa sa vodom, kao mokraću. Oblast medicine koja
proučava bubrege i oboljenja bubrega naziva se nefrologija, od grčke riječi za
bubreg.
Kod čovjeka, bubrezi su smješteni u stražnjem dijelu abdomena. Po jedan
sa svake strane kičme; desni bubreg leži odmah ispod jetre, lijevi ispod
dijafragme i pored slezene. Iznad svakog bubrega smještena je nadbubrežna
žlijezda Zbog asimetrije u abdomenu zbog jetre, desni bubreg je smješten nešto
niže od lijevog.
Bubrezi su smješteni retroperitonealno, što znači da leže iza peritoneuma, koji
oblaže abdominalnu šupljinu. Približno odgovaraju nivou T12 do L3 kičmenih
pršljenova, Gornji dijelovi bubrega su djelimično zaštićeni jedanaestim i
dvanaestim rebrom, a
svaki bubreg je čitav okružen sa dva sloja masnog tkiva
(perirenalno i pararenalno masno tkivo).
Građa bubrega:
Ako se bubreg raseče od vrha do
dna, makroskopski se mogu uočiti dve karakteristične zone: spoljašnja zona ili
kora (cortex renis) i unutrašnja zona ili srž (medulla renis). Korteks je
tamnije boje i ima zrnastu strukturu, a medula je prugasta i svetlija.
Glavni deo srži ljudskog bubrega čini 10-18 renalnih (Malpigijevih) piramida,
čije su baze okrenute ka spoljašnjoj ivici, a vrhovi prema hilusu. Sa baze
renalnih piramida u koru se projektuju prugaste strukture ili medularni zraci
(Ferajnove piramide). Od jedne piramide izrasta 400-500 medularnih zraka, a one
se tretiraju kao deo kore bubrega (zajedno sa pravim kortikalnim parenhimom).
Vrhovi piramida (papile) sadrže tzv. rešetkasto polje sa 10-20 papilarnih
otvora, putem kojih se mokraća iz srži izliva u male bubrežne čašice (calyces
renales minores). Spajanjem dve-tri male čašice nastaju velike bubrežne čašice
(calyces renales majores), a one se otvaraju u bubrežnu karlicu i mokraćovod.
Kora bubrega sastoji se od parenhima između renalnih piramida i kapsule
(bubrežni labirint), kao i dela parenhima koji prodire između piramida
(Bertinijeve kolumne).
Bubreg se može podeliti na manje morfološke celine: lobuse i lobuluse.
Lobus čini jedna Malpigijeva piramida sa delom kore iznad njene baze i delovima
susednih kolumni, a lobulus čini jedan medularni zrak i delovi labirinta koji ga
okružuju.