U Sarajevu je 28.juna 1914. godine Gavrilo Princip,pripadnik organizacije „Mlada Bosna“ ,ubio prestolonasljednika Monarhije nadvojvodu Franca Ferdinanda.Pripadnici ove organizacije imali su za cilj da putem buna,oruzanih ustanaka i atentata zbace austrougasku vlast u Bosni i Hercegovini.Mada zvanicna Srbija nije imala nista s organizovanjem ovog ubistva,a zbog velike iscrpljenosti u balkanskim ratovima nije mogla biti spremna za rat,pa ni zeljeti da ulazi u nove ratne sukobe,Becki dvor i njegova vlada optuzili su srpsku vladu za organizovanje atentata.Ovo je bio povod za Prvi svjetski rat.

  Gavrilo Princip ubija austro-ugarskog prijestolonasljednika Franca Ferdinanda i njegovu ženu Sofiju.
Osnovnu ulogu u atentatu će odigrati tajna srpska teroristička organizacija “Crna ruka“ koja je službeno osnovana 10.juna 1910. godine iako su njeni članovi već ranije bili uključeni u terorističke operacije i politička ubistva,kao na primjer ubistvo srpskog kralja Aleksandra Obrenovića. Vodja „Crne Ruke“ je bio ujedno i vodja Srpske vojne obavještajne službe pukovnik Dragutin Dimitrijević Apis. Na području Bosne „Crna ruka“ je kontrolisala organizaciju Mlada Bosna čiji članovi će izvršiti atentat.
Planovi za ubistvo Franca Ferdinanda počeli su se stvarati tek pošto se tajnim kanalima u Srpskoj obavještajnoj službi na čelu sa D.D. Apisom saznalo da austro-ugarski prijestolonasljednik dolazi u Sarajevo da nadgleda vojne vježbe.Aktivnostima na granici, prebacivanju trojice mladića sa oružjem u Bosnu bio je obaviješten srpski premijer Nikola Pašić koji je navodno srpskom ambasadoru u Monarhiji naredio da vijesti prenese državnom vrhu međutim, on je to prenio previše diskretno, govoreći da su vježbe i pokazivanje moći na srpski vjerski praznik možda previše provokativni. U samom atentatu ucestvovalo je sedam osoba raspoređenih po maršruti od polja gdje su se održavale vježbe do Gradske skupstine:
1. Mehmed Mehmedbašić
2. Vasa Čubrilović
3. Nedeljko Čabrinović je bacio bombu na povorku, ali je prijestolonasljednik odgurnuo bombu sa krova i ona je pala na sljedeći automobil u koloni.
4. Cvetko Popović
5. Danilo Ilić
6. Trifko Grabež
7. Gavrilo Princip: kao i ostali atentatori niz ulicu su čuli eksploziju bombe i napustili svoja mjesta. Neobičnim spletom slučajnosti, nadvojvodin automobil je u trenutku prošao pored Gavrila Principa koji je iskoristio priliku i potegao revolver. Prvim hicem je pogodio nadvojvodu a drugim, namijenjenim Oskaru Poćoreku, vojvotkinju Sofiju. On, kao i ostali atentatori su uhvaćeni i suđeno im je od 12. do 28. septembra 1914.godine.Austro-Ugarska monarhija je odmah po saznanju vijesti o atentatu optužila Srbiju i njenu vladu za organiziranje prevrata van svoje teritorije, zatim provela samo formalnu istragu. Vijest o ubistvu je bila kao poručena za Austro-Ugarsku koja je samo tražila povod da zarati sa Srbijom, uvjerena da će je pokoriti i uništiti jednim udarcem. Namjere Austro-Ugarske najbolje se vide u ultimatumu upućenom Srbiji.

 

>>Nazad<<

  "Znanje.org" ne odgovaraza sadrzaj pojedinacnih stranica.