Car Stefan
Dusan Nemanjic rodjen je negde oko 1308. godine. Njegovi roditelji bili
su Stefan Uros III Decanski i Teodora Smilec, dok je mesto rodjenja
ostalo nepoznato. Njegovo detinjstvo obelezio je sukob
Stefana Decanskog
( Dusanovog oca) i kralja Milutina ( Dusanovog dede). Tako je mladi
carevic jos u detinjstvu bio prognan sa porodicom a u jednom trenutku je
cak bio i talac.
Uprkos svemu,
Dusanov otac nakon Milutinove smrti postaje kralj. Kao princ, Dusan je
odmah krenuo u osvajanja i pomogao da Srbija prosiri svoj uticaj i
teritorije. Prva znacajna bitka odigrala se kod Velbuzda, gde je
kraljevic Dusan sa ocem porazio bugarsku vojsku, i time srusio savez
Vizantije i Bugarske. Naime, bugarski i vizantijski vladari, sklopili su
savez sa ciljem da uniste Srbiju. Medjutim Stefan i Dusan su kod Velbuzda
odneli ubedljivu pobedu koja je oslabila Bugare, a Vizantija se ubrzo
okrenula protiv svojih saveznika. Srbija se prosirila na jug, osvojivsi
Nis.Harizmaticni kraljevic uspeo je da osvoji i simpatije plemstva,
pogotovo nakon bitkeprotiv Bugara, a njegov otac naslutio je da bi princ
mogao da se pobuni protiv njega, bas kao sto se on svojevremeno pobunio
protiv svog oca. Zato mu je dao na upravu Zetu, ali to nije zadovoljilo
ambicije mladog kraljevica, kojeg je vlastela huskala da preotme presto.
U avgustu 1331.
godine, Dusan je drsko napao nespremnog oca, zarobio ga zajedno sa
porodicom i preuzeo vlast.
Dusan Silni je
krunisan, manje od mesec dana kasnije ( tada je bio u ranim dvadesetim
), a nesrecni Stefan Decanski, preminuo je u novembru iste godine kao
zatocenik svog sina.
Bio je to
pocetak jedne veoma uspesne vladavine, u kojoj je Srbija znatno
prosirila svoje teritorije i postala carevina. Dusan je ustupio
Dubrovcanima neke teritorije, koje su oni pokusavali da zaposednu jos
ranijih godina, ali pod uslovom da mu placaju porez. Uspeo je i da
sklopi savez sa Ugarima. Krenuo je u osvajanje na jug, i zauzeo veci deo
Albanije i neke gradove u severnom delu Grcke. Stigavsi cak do Svete
gore, Dusan je iskoristio slabljenje Vizantijskog carstva i proglasio se
za cara Srba i Grka 1346. u Skoplju. Nastavio je sa osvajanjima, ovoga
puta je stigao do Epira i Tesalije, iskoristivsi sto je ove teritorije
pokosila kuga. Sada je Srbija zauzimala teritoriju od Beograda na
severu, Jadranskog mora na zapadu, Egejskog mora na istoku, pa skoro sve
do Atine na jugu, tacnije do Korinta.
Umro je,
misteriozno u decembru 1355. godine. Sahranjen je u Prizrenu u manastiru Svetih Arhangela, koji je i podigao. Kako se Srbija brzo uzdigla, tako je brzo i pala, jer kao sto nas je istorija naucila, sledi neuspesna vladavinaUrosa Nejakog, a potom i pad Srbije pod tursku vlast. Medjutim o Dusanu i ljudima koji ga okruzuju ostalo je mnogo zanimljivih detalja. |