AZIJA
Povr{ina:
44.000.000 km2
Stanovni{tvo: 3.400.000.000 st.(Azijci)
Azija je najrasprostranjiji (30% zemljine kopnene povr{ine) i najmnogoljudnij (skoro 60% ukupne svetske populacije) kontinent. Granice su definisane na severu (Arti~ki okean), na istoku (Pacifik) i na jugu (Indijski okean). Prema konvenciji, smatra se da Ural deli Aziju od Evrope na zapadu i da Suecki kanal deli Aziju od Afrike na jugozapadu.
Prirodni polo`aj
Srednja visina (oko 950 m) je najve}a u pore|enju sa svim kontinentima. Centralni deo u potpunosti zauzima najva`niji planinski masiv na planeti, koji se prostire od Taurusa do Batu arhipelaga obuhvataju}i naro~ito Himelaje. Planine ponekad vulkanskog porekla obuhvataju ravnice visoravni: Anadoliju, iransku visoravan, Tibet, Ordos, Mand`urijsku ravnicu. Na severu i jugu, ogromne oblasti ravnica i visoravni povezane su prisustvom naslaga kristala, koji su ponekad prekriveni debelim sedimentnim slojevima.
Klima
Raznolikost klime obja{njava se velikim prostiranjem po geografskoj {irini. Na Severu dominira sibirska klima, veoma surova u zimskom periodu. Tlo, u dubini konstantno zale|eno, pokriveno je suvom i siroma{nom vegetacijom, tundrom. Na jugu Arabije i Kaspijskog mora do Gobijs vlada pustinjska, ili najmanje su{na klima. Ceo jugoistok, koji je topliji pod uticajem monsuna koji donosi ljetne ki{e, a koje su od su{tinskog zna~aja za poljoprivredu. Guste {ume delomi~no pokrivaju ostrvske zemlje, koje su neprestano i obilno izlo`ene padavinama.
Stanovni{tvo
Kina i Indija su bez sumnje dve najmnogoljudnije zemlje na planeti i danas zajedno imaju vi{e od 2 milijarde st. ({to ~ini vi{e od tre}ine svetske populacije). Indonezija se nalazi na ~etvrtom mestu, Japan na sedmom. [ta vi{e demografski prira{taj uve}ava se u globalu. Ako prose~na naseljenost prelazi 70 st. po km2 , veoma velike oblasti su ispod te granice: Rski Sibir, neke zemlje Srednjeg Istoka. Nasuprot tome, naseljenost je velika u monsunskoj Aziji. |
|
Privreda
Globalni demografski problem i prete`nost ruralnog `ivlja obja{njavaju i nadmo}nost uzgajanja prehrambenih kultura kao njihova intezivna svojstva. Pirina~ je cerealija monsunske Azije, `ito zauzima su{tinsko mesto i zna~aj u manje toplim kao i oblastima sa manje padavina. Me|utim Azija poseduje nekoliko velikih planta`nih kultura koje snadbevaju ve}i deo svetske proizvodnje ~aja, prirodnog kau~uka. Energetski resursi su od lokalnog zna~aja, me|utim skoro sasvim odsustvuju u Japanu, jedinoj velikoj industralizovanoj zemlji.