Rembrant
Harmens van Rajn (1606-1669)
Rodjen je i zivio je u Holandiji 17. vijeka.Ovo razdoblje
dalo je mnoge pojedince,medju njima slikare Fransa Halsa i Jana Vermera i
filozofa Baruha Spinozu,ali Rembrant je i dalje
najcuveniji i najpostovaniji slikar svoje zemlje.On je bio covjek nesputanog
duha i razvio je jedinstven nacin slikanja.Umjetnikov lik je dobro poznat iz
velikog broja autoportreta koje je naslikao:rumeno,izrazajno lice,prcast
nos,talasasta smedja kosa.
Rembrant Harmens van Rajn rodjen je u Lajdenu 15.jula 1606. godine.Njegov otac
Harmen Hertis bio je mlinar koji je proizvodio slad, osnovni sastojak
piva.Njegova majka Nejldhen(Kornelija) Vilemsdr van Zajtbruk bila je pekareva
kci.Porodica je bar cetiri generacije posjedovala mlin na Rajni i vjerovatno je
dobila prezime van Rajn po holandskom nazivu te rijeke.U Holandiji je bilo
uobicajeno da svacije ime sadrzi i patronimik,ime izvedeno od imena oca te
osobe.Tako poslije imena Rembrant dolazi Harmens,skraceni oblik od
Harmenson, "Harmenov sin".
Posto je porodica van Rajn bila relativno imucna,mladi Rembrant,za razliku od
svoje brace,nije bio primoran da uci neki obican posao ili da krene ocevim
stopama i postane mlinar. Njegovi roditelji su se nadali da ce se on baviti
nekim od strucnih poslova,ili da ce dobiti mjesto u lokalnoj upravi,te su ga
upisali u gimnaziju.Kada mu je bilo samo 14. godina,1620. Rembranta su prijavili
za univerzitet u Lajdenu: ovakvi aranzmani unaprijed bili su sasvim uobicajeni.
Medjutim, Rembrant nikad nije zauzeo svoje mjesto,djelimicno zato sto je zivot
na teoloskom fakultetu- za koji je vjerovatno bio prijavljen-tih godina bio
poremecen raspravama izmedju suprotstavljenih vjerskih struja,djelimicno zato
sto je bio obuzet novom strascu: slikarstvom.
U 15. god. Rembrant je vec pokazivao izuzetan dar za crtanje. Njegov otac
konacno se slozio da on treba da napusti skolovanje i da postane segrt lokalnog
slikara Jakoba van Svanenburha. Mada nije bio veliki majstor,Jakob je bio dobar
istorijski slikar i naucio je svoga djaka tehnikama i temama koje su tada bile
omiljen. Rembrant je ucio u njegovoj radionici od 1621. do 1624.,kada je
zakljuceno da je dovoljno napredovao i da je doslo vrijeme da ga poducava
ucitelj veceg dara.Njegov novi ucitelj Piter Lastman takodje je bio istorijski
slikar, a uz to je proveo puno vremena u Italiji. Lastmanova radionica bila je u
Amsterdamu, gdje je Rembrant proveo 6 mjeseci.Po povratku u Lajden,uredio je
atelje u ocevoj kuci i bio je tijesno povezan sa darovitim lokalnim slikarom
Janom Livensom (1607-1674),godinu dana mladjim i nista manje ambicioznim.
Do 1628.,kada je napunio 22 god., Rembrant se vec dokazao kao slikar.Arnaut van
Buhel napisao je da je "mlinarev sin" dobija velike pohvale.Otac mu je
umro 1630., a u isto vrijeme Rembranta i livensa zapazio je Konstantajn Hajhens,
sekretar stadholdera na dvoru u Hagu. On je kod Livensa primjetio vecu
mastovitost,kod Rembranta izuzetnu sposobnost za biljezenje i izrazavanje
osjecanja.Rembrant je odlucio da napusti Lajden i da odvazno krene ugrad koji je
vise nudio:Amsterdam.1631. god. je iznajmio stankod trgovca umjetninama Hendrika
van Ajlenbruha.U njegovom domu Rembrant je upoznao Saskiju, sestricinu
trgovca umjetninama i zaljubio se u nju.Ona je bila imucna kcerka sudije-njen
otac je bio clan Visokog suda u Frislandu i nekadasnji gradonacelnik Lejvardena.
Vjencanje Saskije i Rembranta odigralo se u julu 1634. Te godine Rembrant je
dobio narudzbinu od stadholdera,princa Frederika Henrika.Narudzbina je bila za
niz slika o mukama Isusovim.
Saskija je 1641. rodila sina Titusa.Sledece godine je umrla.Udovica Herthe Diks
pridruzila se domacinstvu kao dadilja,i uskoro postala Rembrantova
ljubavnica.Poslije sukoba sa Hertom Diks,Rembrant ulazi u vezu sa seoskom
djevojkom koja je radila za njega:Hendrikijom Stofels.Sa njom se nije ozenio jer
bi izgubio pravo na Saskijino nasljedstvo.Hendrikije i Rembrant su neprestano
bili u dugovima.1654. god. Rodila im se cerka Kornelija.Rembrant je prodavao
malo slika i njegovi dugovi su rasli.Nije mu bilo moguce izbjeci
bankrotstvo.1657 i '58. izvrsena je prodaja Rembrantovih stvari na
aukcijama.
Strasna kuga izbila je u Amsterdamu 1663. i usmrtila oko 1700 ljudi medju kojima
je bila i Hendrikija.Rembrant je uspio da je sahrani u zakupljenom grobu u crkvi
Vester Kerk.Posao je isao lose i slikar je imao poteskoca sa placanjem
zakupa.Ubrzo potom 1665. dobio je narudzbinu za "Jevrejsku
nevjestu".Nastavio je da uvecava svoju zbirku slika,gravira,skoljki
i drugih stvari kad god je mogao.
Na dan 29.12.1667. Rembrantova radionica imala je znamenitog posjetioca :
velikog vojvodu Kozima III de Medicija,koji je bio u Amsterdamu sa Filipom
Korzinijem i izrazio zelju da vidi neka djela "cuvenog slikara". Titus
se 1668. ozenio i nekoliko mjeseci kasnije umro. Septembra 1669. Rembrant je
naslikao "Simeona sa malim Isusom", mozda svoju poslednju sliku. Umro
je 4.10.1669. godine. Cetiri dana kasnije sahranjen je u zakupljenoj
grobnici u amsterdamskoj crkvi Vester Kerk. Tacan polozaj groba nije
poznat. Tokom poslednjih mjeseci svoga zivota,bio je sasvim sam. Pristojno
drustvo nikada nije prihvatilo neke od njegovih stavova, njegova djela nisu vise
bila u skladu sa javnim ukusom. Poslije smrti cak su ga i kriticari zaboravili.
DJELA:
1.Nocna straza
2.Cas anatomije doktora Nikolasa Tulpa
3.Ana i Tobija
4.Jevrejska nevjesta
5.autoportreti
Galerija