Na ivici pustinje, iza domova zivih i zelene doline, leze domovi mrtvih. Ovo je bila oblast nekropole, zemlja zalazeceg Sunca, jer su groblja obicno bila na zapadnoj strani Nila. Svaki covjek je zelio da poslije smrti "seta u miru, po divnim putevima zapada". Mislili su da mrtav covjek ima isti nacin zivota, iste potrebe i ista osjecanja kao i ziv. Upravo iz tih razloga, u drevnom Egiptu nastaju specificne vrste grobnica, kao spone izmedju zivih i mrtvih, jer su se oni ovdje mogli sastajati, a izmedju ostalog i najvelincanstvenije i najtajanstvenije gradjevine na svijetu - piramide.
Prve velike istorijske kulture nastale su oko 3000. godine p.n.e. u dolinama velikih rijeka na Bliskom i Dalekom istoku. Na Bliskom istoku najstarije kulture i umjetnosti nastale su u dolinama Tigra, Eufrata i Nila.
U plodnoj dolini srednjeg i donjeg toka rijeke Nila stvorena je oko 3200. godine p.n.e. jedinstvena egipatska drzava sa centralizovanom vlascu, hijeroglifskim pismom i razvijenom umjetnoscu. Umjetnost Egipta bila je skoro sva namjenjena kultu mrtvih. Egipcani su vjerovali u vjecan zivot duse i tijela, tako da je staranje o zivotu poslije smrti bila osnovna briga zivih i svrha umjetnosti. Kada bi mrtvo tijelo slozenim sistemom balsamovanja pretvorili u mumiju, stavljali bi ga u grobnicu vec opremljenu pogrebnim statuama, zidnim slikama i reljefima, namjestajem i zlatarskim radovima. O nacinu na koji je jedna faraonska grobnica bila opremljena zna se po grobnici faraona Tutankamona, jedinoj neopljackanoj faraonskoj grobnici.
Kamen kojim Egipat obiluje, njegova cvrstina i tezina, koje gradjevini osiguravaju trajnost i vjecnost, uslovili su sistem gradnje slican megalitskim gradjevinama, bilo da su u pitanju grobnice ili hramovi. Veliki kameni blokovi slagani su jedan na drugi, stvarajucI pravolinijsku arhitekturu - piramidalnu, kod grobnica i gredni sistem, kod hramova.
Egipcanima pripada zasluga sto su prvi poceli da podizu velike i velelepne zgrade, hramove, dvorane sa stubovima, piramide i obeliske, sto su svoje gradjevine ukrasavali skulpturom punom zivota, cija je monumentalnost isla do kolosalnih dimenzija. Izaziva divljenje cinjenica da su oni jos u kamenom dobu znali da vade iz kamenoloma i da prenose onako ogromne blokove, i da sa onakvom finocom obradjuju najtvrdjI kamen. U kamenolomu kod Asuana nadjen je jedan izvadjen blok od ruzIcastog granita dug 28 metara!
Arhitektonske forme u egipatskoj umjetnosti mijenjale su se prema tome kako su pojedine vrste gradjevina tokom vremena nastajale i razvijale se (mastabe, piramide, hramovi i njihovi elementi).
Oziris |
Izis |
Amon Ra |