PORIJEKLO TIGROVA

Nau~no ime za tigra je Panthera Tigris. Tigrovi (kao i svi drugi meso`deri) su potomci `ivotinje zvane Miacid koja je `ivjela u doba dinosaurusa prije 60 miliona godina. Ovaj mali sisar dugog tijela i kratkih, savitljivih udova, evoluirao je prije milion godina u nekoliko stotina razli~itih vrsta, uklju~uju}i ma~ke, medvjede, pse i lisice. Danas postoji pribli`no 37 vrsta ma~aka, uklju~uju}i i tigra.

Tigrovi su se razvili u isto~noj Aziji. Fosilni ostaci tigra vode porijeklo jo{ iz kasnog Pliocena i ranog Pleistocena iz jugo-isto~ne Azije. Mali primitivni tigar `ivio je u sjevernoj Kini za vrijeme ranog Pleistocena. Prije oko dva miliona godina su se ra{irili iz njihovog evolucionog centra u isto~noj Aziji u dva pravca: tigrovi koji su se pomjerali kroz cantralnu Aziju na zapad i jugo-zapad bili su preci kaspijskog tigra, a drugi su se kretali iz centralne Azije na istok i jugo-istok Azije i Indonezijskih ostrva i prema Indiji.

TIGROVI U BROJKAMA

(STATUS TIGROVA MAJA 1998)

IZGLED TIGRA

O^I : Tigrovi imaju okrugle zjenice i `ute du`ice (izuzev bijelog tigra koji ima plave o~i). Usljed adaptacije mre`nja~e koja reflektuje svijetlost natrag na mre`nja~u, no}ni vid kod tigrova je {est puta bolji nego kod ljudi.

KAND@E : Kao i kod doma}ih ma~aka, tigar mo`e uvu}i svoje kand`e. Kand`ama grebe koru drve}a radi ozna~avanja teritorije. Tigrove prednje noge imaju pet prstiju, a zadnje ~etiri. Svi prsti imaju kand`e duga~ke od 80 do 100 milimetara.

[ARE : Niko ne zna za{to tigrovi imaju {are, ali nau~nici smatraju da one slu`e kao kamufla`a, da sakriju tigra od njegovog plijena. Tigar sa Sumatre ima najvi{e {ara, a sibirski najmanje. Tigrove {are su kao ~ovjekovi otisci prstiju, naime ne postoje dva tigra sa identi~nim {arama.

GLAVA : Tigar na glavi, ta~nije na ~elu ~esto ima kineski znak Wang (kralj).

REP : Tigrov rep je 3-4 stope duga~ak (90-120 cm), odnosno oko polovine tijela.Rep tigrovima slu`i za odr`avanje ravnote`e pri trku kod skretanja, a sa njim tako|e komunicira sa drugim tigrovima.

STAROST : Tigrovi u divljini mogu do`ivjeti izme|u 10-15 godina, a u zoo-vrtovima izme|u 16-20 godina.

KRZNO : Du`ina dlake tigrovog krzna geografski varira. Kod ju`nih podvrsta dlake su kratke (pribli`no 7-20 mm na le|ima i 15-35 mm na stomaku). Sibirski tigar ima du`u dlaku pogotovo zimi (pribli`no 40-60 mm na le|ima i 70-105 mm na stomaku). Gustina krzna zavisi od sezonskih i geografskih faktora. Tigar sa Sumatre ima pribli`no 1700-2000 dlaka na cm², dok zimsko krzno sibirskog tigra ima oko 3000-3300 dlaka po cm².

ZUBI : Odrastao tigar ima 30 duga~kih zuba. Du`ina o~njaka kod tigra mo`e da iznosi 74.5-90 mm.

TE@INA : Sibirski tigrovi su najte`i sa oko 225 kg (mu`jaci su te`i od `enki). Najlak{a podvrsta je tigar sa Sumatre sa oko 110 kg (mu`jaci), odnosno 90 kg (`enke).

DIMENZIJE : Zavisno od podvrste (glava-tijelo) du`ina je od 1.4 do 2.8 metara. Jastu~i}i sa donje strane {ape variraju sa godinama, rezultuju}i neta~nim procjenama pri popisu divlje populacije tigra.

REKORDER : Najte`i tigar koji je u{ao i u Ginisovu knjigu rekorda je mu`jak sibirskog tigra sa 313 kg.

VARIJANTE U BOJAMA : Ve}ina tigrova je narand`aste boje sa tamnim {arama i bjelkastim stomakom. Me|utim par tigrova je vi|eno u neobi~nim bojama uklju~uju}i bijelu i crnu. Bijeli tigar je varijanta bengalskog tigra. Ima tamne ili crvenkasto-sme|e {are i bijelo krzno. U Indiji su zabilje`eni jo{ u periodu 1556-1605, a najmanje 17 slu~ajeva je zabilje`eno u Indiji izme|u 1907-1933. Me|utim zabilje`en je i slu~aj potpuno bijelog tigra, tzv. 'svetog bijelog tigra', sa {arama vidljivim samo pod svjetlo{}u reflektora. Vi|en je dva puta. Tako|e su zabilje`eni i slu~ajevi crnog tigra koji su imali mrko`ute, `ute ili bijele {are na crnom krznu. Naime oktobra 1992. ko`a ovakvog jednog tigra na|ena je kod krijum~ara u Tis Hazariju i odnijeta u prirodnja~ki muzej u Nju Delhi. Februara 1993. postojanje crnog tigra bez {ara je prijavljeno ali nije potvr|eno fotografijama ili od zoologa.

RAZMNO@AVANJE

Hromozomi tigrova su u parovima i postoji 19 parova hromozoma kod tigra ili 38 hromozoma sve ukupno. @enke tigrova dosti`u zrelost kad navr{e tri godine, a mu`jaci godinu poslije ili kasnije. U podru~ijima umjerene klime tigrice se pare sezonski, dok se u tropskim predijelima tigrice mogu pariti tokom ~itave godine. Kad je spremna za parenje ona daje signale mirisnim obilje`avanjem i glavni dio sno{aja de{ava se kontinuirano tokom pet dana, s tim {to tokom tog perioda tigrice moraju biti stalno stimulisane da bi zatrudnijele. Zato mu`jaci imaju na penisu posebne ~ekinje. Period trudno}e traje 103 dana. Poslije parenja mu`jaci ne ostaju sa `enkama i ne u~estvuju u podizanju mladunaca. Tigrica mo`e ponovo da se pari tek kad mladunci dostignu zrelost (na slikama ispod su redom : mladun~e sibirskog tigra, mladun~e bengalskog tigra, mladun~e tigra sa Sumatre) .

Tigrovi obi~no u jednom okotu daju po 3 mladun~eta ( ili od 3 do 5 najvi{e). Jedno obi~no umre po ro|enju. Mladun~ad su po ro|enju obi~no slijepa i te`e oko 1 kg, zavisno od podvrste. @ive na maj~inom mlijeku od 6 do 8 nedelja prije nego ih `enka po~ne voditi u lov. A otprilike kad dostignu 18 mjeseci po~inju i sami loviti.

Mladi tigrovi odlaze iz maj~inog okrilja kad navr{e godinu i po do tri godine zavisno da li je majka imala jo{ jedan okot. @enski mladunci opet ostaju bli`e majci nego mu{ki.

PONA[ANJE

Za razliku od drugih divljih ma~aka, kao recimo lava, odrasli tigar voli da `ivi sam (izuzev majke sa mladuncima). Ovo je posljedica toga {to sam tigar ima ve}e izglede da se pri{unja plijenu nego grupa tigrova.

Tigrovi obilje`avaju svoju teritoriju na specifi~an na~in. Naime oni, pored ostavljanja otisaka svojih kand`i na drve}u, ipu{taju i prskaju okolno `bunje i drve}e posebnom teku}inom koja predstavlja mje{avinu urina i sekreta specijalnih mirisnih `lijezda (na slici).

STANI[TE

OPIS STANI[TA : Svi divlji tigrovi `ive u Aziji, u gustim {umama ili podru~ijima sa visokom travom gdje se mogu sakriti i gdje mogu loviti u izobilju. Ne vole otvorene travnate povr{ine. Ve}ina `ivi gdje je toplije, ali recimo sibirski tigar `ivi u hladnim mjestima (slika).

VELI^INA TERITORIJE : Veli~ina teritorije zavisi koliko na njoj ima plijena. Tako tigrovi u Indiji, gdje plijena ima u izobilju, trebaju samo oko 16-40 km², dok sibirski tigar treba ~ak i do 1000 km², jer ima malo plijena u tim krajevima. Ako `ivi sam mu`jak tigra mo`e imati na svojoj teritoriji i do nekoliko `enki.

LOV I ISHRANA : Tigar obi~no lovi sam i u stanju je savladati plijen kao {to je jelen ili antilopa. Tigar lovi iz zasjede, vrebaju}i plijen, prikradaju}i mu se {to je mogu}e bli`e, a onda, iznenada, kre}e u trku s le|a iznena|enom plijenu obi~no ga zaustavljaju}i {apama i zubima. Tigar pregriza vrat ili grlo svog plijena. Ako je plijen velik, tigar mu pregriza grlo {to izaziva gu{enje, a ako je plijen mali, tigar mu lomi vrat i time prekida ki~menu mo`dinu. Svoj plijen tigar odvla~i na sigurno, hrane}i se njime i do nekoliko dana. Divlji tigrovi mogu pojesti i do 27 kg mesa odjednom i poslije tako obimnog jela mogu  da ne jedu i po nekoliko dana. Me|utim tigar obi~no pojede oko 5 kg mesa. Tako da mu mo`e trebati vi{e dana da pojede svoj plijen. Tigar jede dok se ne zasiti, a le{ pokriva li{}em i pra{inom. Kad opet ogladni, dolazi po ostatak, i tako ponovo dok ga ne pojede. Tigrov glavni lov su divlje svinje, divlji jelen i divlja stoka. Za razliku od divljih tigrova, tigrovi u zoo-vrtovima jedu posebnu hranu spremljenu od konjskog mesa i vitamina.

JO[ NEKE ^INJENICE

Tigar je najve}a divlja ma~ka. Tigar je ugro`ena vrsta. Lovljeni su zbog svog krzna, kao i zbog drugih dijelova tijela koji mnogi ljudi koriste u tradicionalnim medicinama (kao tradicionalne ljekove). Usto, tigrova prebivali{ta se ubrzano smanjuju jer ~ovjek prilago|ava zemlji{te svojim potrebama.

Netipi~no za ostale ma~ke, ali izgleda da tigar voli vodu. Dobro pliva i obi~no se skvasi u rijeci ili nekoj lokvi da bi se rashladio, kao na slici.

Sabljozubi tigar nije predak dana{njeg tigra, uprkos imenu. Ustvari, sabljozubi tigar pripada zasebnom ogranku u evoluciji ma~aka koji je izumruo prije mnogo miliona godina.

Tigrovi ljudo`deri postoje iako su napadi tigra na ljude rijetki. De{avaju se s obzirom da se stanovni{tvo u Aziji pove}ava rapidno, pa farmeri i {umari koriste zemlji{te na kome tigar `ivi, {to pove}ava sukobe ljudi i tigrova. Obi~no tigar koji je bolestan ili ranjen i nije u stanju da ulovi uobi~ajeni plijen napada ljude. Me|utim, kad jednom okuse ljudsko meso i krv, nastavljaju da ubijaju i jedu ljude. U ve}em dijelu Azije tigrovi ljudo`deri su rijetkost, ali u podru~iju izme|u Indije i Banglade{a, oko delte velikih rijeka, oni su poznati i ozlogla{eni. Tu `ivi oko 250 tigrova koji ~esto napadaju ljude.