Gradnju je poceo pariski episkop Moris de Sili 1163., ali je zavrsena tek 1345. Podignuta je na temeljima rimskog hrama iz I vijeka , na cijem je mjestu kasnije sazidana hriscansa bazilika. Umalo nije izgorila u vrijeme Komune 1871., kada je proglasena "Hramom razuma", a potom 1944. prilikom oslobadjanja od Njemaca. To je jedna od rijetkih crkava koja je osvecena 2 puta: prvi put kad je zavrsena, drugi put 1802. | ||
U juznoj, desnoj , kuli je cuveno zvono tesko 13 t, zvano "Emanuel". Na sjevernu, lijevu, moze se popeti uz 387 stepenika. Kule se oslanjaju sa po 4 stuba. Ispod njih, u sredini, se nalazi skoro 10 m u precniku siroka rozeta iz 1225. U samom centru je statua Bogorodice sa Isusom i andjelima, a sa strane su Eva i Adam. Na uglovima su razne figure strasila, cudovista i demona koji su zastitnici katedrale. Ispod rozete, a iznad portala, nalazi se Galerija kraljeva, niz statua 28 judejskih vladara, Hristovih predaka. Jakobinci su ih, 1793, poskidali sa katedrale misleci da su to figure franc. kraljeva. Portal Svete Ane potice iz perioda 1160-1170. i ukrasen je reljefima iz XII i XIII vijeka. Najizrazitiji su Bogorodica sa andjelima i figura Luja XII i biskupa Morisa de Silija, gradielja kapele. Portal Bogorodice se izdvaja svojom ljepotom i bogatstvom figura. U sredini je kojmpozicija Majke Bozije sa djetetom, a posebnu paznju trba obratiti na krunisanje, smrt i uspece Bogorodice , potom na figuru Bogorodice koja baca zmiju, kao i na predstavljanje mjececa u godini. Statua Hrista na portalu Posljednjeg suda uradjena tek u XIX vijeku. U sredini je Hrist sa Bogorodicom, a okolo su slike casnog suda, Vaskrsenja , raja i pakla, kao i reljefi vrlina i mana. Juzni Portal Svetog Stefana datira iz 1258., kao i Manastirski. Ispred crkve ,na platou, nalazi se nulta tacka Francuske, sredisnja geodetska tacka od koje pocinju sva mjerenja. | ||