DIJAGNOSTIKA OBOLJENJA DOJKE
Iako su benigne ili fiziološke promjene najcešce,prvi cilj u dijagnostici je potvrda ili otklanjanje mogucnosti maligne etiologije.Cjelokupan dijagnosticki postupak kod palpabilne promjene u dojci se razlikuje u zavisnosti od doktrine centra u kome se provodi,starosne dobi žene i individualnog pristupa prilagodenog specificnostima klinicke slike,ali uvijek pocinje anamnestickim podatcima i fizikalnim pregledom dojki.Dalji postupci-mamografija,ultrazvucni pregled ili magnetna rezonancija dojki- daju dodatne informacije o patološkoj promjeni u dojci. Za krajnju dijagnozu neophodna je citološka ili patohistološka verifikacija. Ucestalost periodicnih klinickih pregleda dojki zavisi od životne dobi i drugih elemenata,prvenstveno faktora rizika oboljevanja od karcinoma dojke.Za žene poslije cetrdesete godine preporucuje se jedan fizikalni pregled u toku godinu dana.Cinjenica da se relativno veliki broj žena obraca ljekaru zbog promjene koju su same napipale,kao i to da prve znake karcinoma dojke otkriva sama pacijentica,dovela je do obuke za takozvane samopreglede,koji obuhvataju inspekciju i palpaciju.Ženama u reproduktivnom periodu se sugerišu samopregledi jedanput mjesecno,od devetog do jedanaestog dana menstrualnog ciklusa.Samopregledi ne iskljucuju potrebu periodicnih pregleda od strane ljekara. Nakon pravilno uzetih anamnestickih podataka,te podataka o prethodnim oboljenjima dojke ,porodicnoj anamnezi vezanoj za tumore dojki te podataka o uzimanju hormonskih preparata i o eventualnoj traumi dojki, prelazi se na inspekciju i palpaciju Inspekcija
Inspekcija dojki se vrši u sjedecem ili stojecem stavu pacijentkinje,pri odgovarajucem osvjetljenju u prostoriji.Na pocetku preglega pacijentkinja je u stavu sa rukama na bokovima, a zatim sa podignutim rukama,radi boljeg prikazivanja aksilarnog nastavka dojke i mamarnog sulkusa.Inspekcija se završava u položaju sa rukama na bokovima,pri cemu se šake snažno potiskuju medijalno radi kontrahovanja grudnog mišica i pomjeranja dojki naviše,cime sve promjene koje su fiksirane za grudni mišic ili kožu postaju uocljivije,jer se izaziva retrakcija kože iznad patološke promjene.Isti efekat se dobija u sjedecem stavu,sa rukama cvrsto oslonjenim o podlogu i trupom nagnutim naprijed. Inspekcijom se analizira velicina,oblik simetricnost dojki i bradavica.Uocavaju se kongenitalne anomalije dojki,benigne promjene na koži,tumori kože koji na mamografiji mogu da simuliraju intramamarne patološke promjene i ožiljci.Posebno se traže znaci suspektni na malignitet i to: zadebljanje kože,ulceracije na koži,eritem kože dojke,retrakcija mamile,retrakcija kože dojke,promjene na koži dojke u sklopu Paget-ove bolesti,progresivno unilateralno smanjenje dojke itd. Palpacija
Pregled se nastavlja palpacijom dojki i limfnih cvorova aksilarne i supraklavikularne regije.Palpacija se prvo vrši u sjedecem stavu bolesnice sa rukama na bokovima,a zatim ležecem stavu sa rukama ispod glave.U sjedecem stavu najdostupniji je gornji kvadrant i aksilarni nastavak,a u ležecem stavu medijalni kvadranti.Dojka se palpira jednom ili obema rukama,palmarnom stranom ispruženih prstiju,a ne samo vrhovima prstiju.Detaljno i sistematicno,po kvadrantima ili u vidu koncentricnih krugova pregleda se prvo jedna,a zatim druga dojka.Retroareolarni predio se palpira posebno.Pregled dojki se završava ispitivanjem eventualne sekrecije iz bradavica eksprimacijom-doziranim komprimovanjem bradavice.Limfni cvorovi se pregledaju u sjedecem stavu,pri cemu za pregled aksilarne regije pacijentkinja drži ruku u položaju umjerene abdukcije,dok se prsti ispitivaca postave visoko u vrh pazušne jame,a zatim prevlace naniže duž torakalnog zida.Supraklavikularni limfni cvorovi se najbolje pregledaju stojeci iza pacijenta.
|
|
|
|
|
|