| ............................... |
|
....................................... |
|
OBILJEZJA
HUMANIZMA I RENESANSE
|
||
|
U XIV i XV vijeku javlja se nova kultura, suprotna srednjovjekovnoj crkvenoj kulturi.Ta nova kultura dostigla je vrhunac u XVI vjeku ,kada zahvata cijelu Zapadnu Evropu. Nova kultura je dobila naziv humanizam i renesansa. Dovela je do preokreta u nauci, filozofiji,knjizevnosti i likovnim umjetnostima. Italija je zemlja u kojoj je umjetnost renesanse nasla svoj najvisi izraz, jer je u njoj najprije doslo do razvoja gradova i gomilanja bogastva u pojedinim gradjanskim porodicama.Uporedo sa materijalnom razvijala se i duhovna kultura,koja se izrazila u sve vecem interesovanju za anticku ,grcku i rimsku kulturu.Savremenicima se cinilo da se anticka kultura prosto obnavlja zbog cega je i dobila naziv renesansa sto znaci preporod. Naziv humanizam je nastao od latinske rijeci humanus sto znaci ljudski, covjecanski. Za italijanske humaniste srediste univerzuma vise nije bog nego covjek.Razvijena samosvijest i samopouzdanje omogucili su im da slobodno biraju uzore, koje nalaze u antici i u prirodi,da donose zakljucke ida ih analiticki obradjuju. Stvoreno je naucno i racionalno shvatanje svijeta i ojacala je individualnost italijanskog i evropskog gradjanina.Humanizam se zalagao za pravo pojedinca da se sluzi svojim razumom i da vjeruje u ispravnost svojih zakljucaka. Razvijala se eksperimentalna nauka kao posljedica neposrednog posmatranja prirode i zivota.Svijet u kome se pojavio renesansni umjetnik bio je mnogo slozeniji od svijeta njegovih prethodnika. Umjetnik je bio univerzalno obrazovan i svestran stvaralac.Mnogi su bili istovremeno arhitekti,skulptori,slikari,naucnici i pjesnici. Najpoznatiji renesansni arhitekti bili su: BRUNELESKI, BRAMONTE I MIKELANDJEL. Najveci spomenik renesansne arhitekture je crkva Svetog Petra u Rimu. Omiljena tema renesansnih vajara je bilo nago tijelo,cije je predstavljanje u srednjem vijeku bilo zabranjeno.Najslavniji italijanski vajar bio je Mikelandjelo Bonaroti. Najveci domet u renesansnoj umjetnosti bio je u slikarstvu.Brojnim slikarskim dijelima ukrasavane su crkve,javne iprivatne gradske palate,kao i dvorovi vladara i velikasa. Renesansni slikari su svoja djela zasnivali na proucavanju prirode i anatomije ljudskog tijela.Pored portreta licnosti rade se kompozicjje iz svakodnevnog zivotaili sa biblijskom i istorijskom tematikom.Najpoznatiji italijanski renesansni slikari bili su: LEONARDO DA VINCI, RAFAELO SANTI I TICIJAN. Zacetnici humanizma u knjizevnosti bili su pjesnik FRANCESKO PETRARKA I DJOVANI BOKACO, njegov savremenik , pisac italijanske proze. |
||
|
|
|
|
|
|
|
|