Jacina zemljotresa na povrsini Zemlje odredjuje se prema poslijedicama koje izaziva potres: ostecenju zgrada i objekata, ponasanju ljudi, izmjeni reljefa i nekih drugih pojava.

Pokreti u Zemljinoj kori su razlicite jacine. Jedni izazivaju tzv. trusne katastrofe, dok drugi predstavljaju veoma slabe vibracije tla koje mogu da "osjete" samo specijalni instrumenti - seizmografi. Seizmogrami su oscilacije koje su zabiljezene od strane seizmografa.

 

 

Pri zemljotresima zemljiste se krece vertikalno i talasasto. Blizu epicentra preovladjuje vertikalno kretanje zemljista. Ono sa udaljenjem od epicentra sve vise prelazi u talasasto. Trusni talasi imaju tri faze: pocetnu, glavnu i zavrsnu. Najjaci udari su u glavnoj fazi.

Jacina zemljotresa se izrazava u stepenima. Za odredjivanje jacine trusa koriste se dvije skale. Rihterovom skalom se izrazava kolicina oslobodjene seizmicke energije u hipocentru, tj. zaristu zemljotresa. Ona ima devet stepeni. Druga skala pokazuje rusilacko dejstvo zemljotresa na povrsini Zemlje. Kod nes je u upotrebi Merkali - Kankani - Zibergova skala sa 12 stepeni.

 Richterova skala

stepen   efekat zemljotresa
manje od 3.5   Ne osjecaju ga ljudi, registruju ga samo seizmografi.
3.5-5.4   osjeti se, ali ne prouzrokuje stetu
ispod 6.0   uzrokuje manje stete na vecim gradjevinama ali moze prouzrokavati vece stete na loshijim zgradama
6.1-6.9   destruktivanu precniku od 10km
7.0-7.9    veliki zemljotres,uzrokuje stete na vecim regijama
8 ili veci    Nijedan vjestacki objekat ne moze opstati. Tlo i reljef mijenjaju izgled, zarusavaju se jezera, dok rijeke mijenjaju svoja korita.

Merkalijeva skala

stepen  

 efekat zemljotresa

I  

 Ne osjecaju ga ljudi, registruju ga samo seizmografi
II   Reaguju samo vrlo osjetljive osobe u stanju mirovanja
III   Osjeti ga vise ljudi u unutrasnjosti zgrada
IV   U kucama ga osjeti veci dio stanovnika, a na otvorenom samo pojedinci. Posudje i prozori zveckaju. Pojedinci se bude iz sna
V   Osjete ga mnogi i na otvorenom prostoru. Predmeti koji slobodno vise, zanjisu se. Kod pojedinaca izaziva manju paniku
VI   Osjete ga sve osobe i bjeze iz kuca. Slike padaju sa zidova. Na slabije gradjenim zgradama nastaju prva ostecenja
VII   Nastaju rusenja djelova namjestaja u stanovima. Ostecenja se javljaju i na kvalitetnijim kucama. Ruse se dimnjaci na kucama, padaju crjepovi

VIII  

 Javljaju se ostecenja na 25% kuca, neke slabije se ruse. U vlaznom tlu i na padinama javljaju se manje pukotine
IX   Oko 50% kuca znatno je osteceno, mnoge se ruse, a vecina je neupotrebljiva za dalje stanovanje
X   Teska ostecenja javljaju se na oko 75% objekata, a vecina njih se rusi. U tlu nastaju pukotine sirine do nekoliko centimetara; Sa padina se odronjavaju stijene, stvaraju se velika klizista u tlu
XI   Ruse se sve zidane zgrade. U tlu nastaju siroke pukotine iz kojih prodire voda sa pijeskom i muljem. Javljaju se veliki odroni

XII  

 Nijedan vjestacki objekat ne moze opstati. Tlo i reljef mijenjaju izgled, zarusavaju se jezera, dok rijeke mijenjaju svoja korita