U drugoj polovini XVI vijeka kriza potresa Evropu. Dok katolici nastavljaju da priznaju autoritet pape, drugi hriscani zele da ukinu ovog posrednika izmedu Boga i ljudi. To su anglikanci u Velikoj Britaniji, protestanti u Njemackoj i na prostorima danasnje Holandije.Ova vjerska uznemirenost pojavljuje se i u tadasnjem slikarstvu u vidu haoticnih i komplikovanih slika, okarakterisanih kao " maniristicke".Pocetkom XVII vijeka, javlja se reakcija na tu pojavu u Italiji. Slikar Mikelandelo Merizi, zvani Karavado ( 1570-1610), smislja jednostavnu umjetnost, zasnovanu na veoma dramaticnim svjetlosnim efektima. Sa druge strane katolicka crkva odgovara na napade koji je pogadaju, pokusavajuci da ujedini katolike oko novih vizija. Tada nastaje razigrana umjetnost koja zeli da zasjeni i ubjedi umjetnost baroka.

Kravado: majstor kontrasta svjetla i tame

Karavadova umjetnost odrazava izmucenu licnost slikara. Mladic skromnog porijekla i pomalo mangupskog ponasanja, Karavado provodi polovinu zivota u slikanju, a drugu polovinu po zatvorima ili u bijegu od razbojnika suparnicke bande. Sve ili skoro sve njegove slike priazuju krvave i nasilne scene u prljavom i neprijatnom okruzenju, sa naopadom svjetlosdu koja para tamu i jednim bljeskom osvjetljava forme: to je igra svjetla i tame " kler-obskur" u slikarstvu. U Rimu, posmatraci su privuceni i uznemireni njegovim djelima. Svojom iskrenoscu i svojim svijetom nemastine, u stanju je da privuce paznju naroda. Zbog toga dobija brojne porudzbine iz crkvenih krugova. Umire 1610, bez sumnje nasilnom smrcu. Moda "karavadizma" i slikarstva sa kontrastima svjetla i tame, medutim siri se brzo po Spaniji, Francuskoj, kao i po sjevernoj Evropi.

Karavado, Bah,1597

Karavado, Raspece Svetog Petra,1600

Crkva i barokna umjetnost

Naziv "barok" dolazi od portugalske rijeci barroco, cime se u jeziku draguljara oznacava biser biser nepravilne forme. Danas se rijec koristi za umjetnost nastalu oko 1600, koja se sluzi efektima iznenedenja i djeluje na osjecanja. Barokna umjetnost ne svodi se samo na religijske prizore i teme. Izrazava se takode sklonoscu preme dekorui razigranoj kompoziciji.

Dan Lorenco Bernini ( 1598- 1680), barokkna arhitektura i vajarstvo se stapaju u bogatstvu mermera, zavodljivom i raskosnom : Sveta Tereza iz Avile, predstavljena u trenutku komunikacije sa Bogom, pada u nesvijest od srece.

BERNINI Ekstaza svete Tereze detalj,

BERNINI, Apolon i Dafne,1647-1652

Peter-Paul Rubens ( 1577-1640). Njegove slike pocivaju takode na utisku vrtoglavice. U Slavlju (Kermesu), slikar pokazuje da je zivot barokne umjetnosti prikladna i za izrazavanje emocija iz narodnog zivota.

Peter-Paul Rubens Skidanje sa krsta, 1612

U Skidanju sa krsta Peter- Paul Rubens izrazava moc hriscanske vjere pomocu jednostavnog vrtloga zivih boja s teznjom ka nebu.

Dominis Teotokopulos zvani El Greko ( 1541-1614), je Ticijanov (1488-1576) ucenik u Veneciji,a potom, najveci dio svoje karijere ostvaruje u Spaniji. U njegovim slikama su tijela i lica uvijek vrlo izduzena i uskomesana kao plamenovi kojima se igra vjetar. Deformacijama ove vrste, karakteristicnim za "manirizam", umjetnik zeli da izrazi religioznu strepnju. Na kraju zivota, on slika seriju portreta na temu apostola: zamorne boje i lice sa grimasom svetog Andrije pokazuju da El Greko nije napustio nista od svog "manira".

El Greko Sveti Andrija, 1610-1614 El Greko,

Vitez sa rukom na grudima,1601