Kao suprotnost baroknoj umjetnosti, u Evropi XVII vijeka se aformise umjetnost zasnovana na ravnotezi i strogoj dosljednosti- klasicizam. Tada su definisana stroga pravila za slikarstvo,literatur,muziku,skulpturu i arhitekturu.Zlatno doba klasicizma je period koji odgovara vladavini Luja XIII i Luja XIV u Francuskoj.Velike evropske drzave potvrduju svoju moc i ohrabruju umjetnost koja postuje uspostavljeni poredak.Ali primjeri VELASKEZA (1599-1660) ili REMBRANTA (1606-1669),u smislu zanrovskog slikarstva,pokazuje da trijumf klasicnog modela nije potpun.
Dvorac u Verasju (Francuska)
Djelo Luja XIV (1610-1643),Versaj simbolizuje kraljevsku arhitekturu u pravom smislu rijeci.Za izgradnju svog dvorca kralj pozvao umjetnike koji su ucinili da se pojavi dvorac cije su proporcije najcistiji izraz klasicnog stila. Vrtovi predstavljaju savrsenu nisku bisera na ovom dekorativnom i arhitekturalnom ukrasu u slavu kralja. Bazeni, fontane, geometrizovana vrtna arhitektura, ukraseni su statuama najslavnijih vajara epohe. Umjetnicki uspjeh cjeline je takav da svuda u Evropi sluzi kao uzor.
Umjetnost razuma
Klasicizam crpi inspiraciju iz dva izvora: prirode i antike. Ona se tako priblizava umjetnosti renesanse i produzava djelo izvjesnih umjetnika XVI vijeka kao sto je Rafael (1483-1520). Stroga i zahtijevna, klasicna umjetnost je metodicna: uci se u skolama, "akademijama". Pobornici klasicizma pridaju poseban zmacaj studiji crteza. Smatraju da je linija "skelet" slike kao i arhitekture.
Nikola Pusen (1594-1665) je nastanjen u Rimu od svojih 30-ih godina, dostice vrhunac u klasicizamu dok svojim sporim tempom slika velike scene koje pokazuju harmoniju pejsaza i covjekove istorije: umjetnost postaje cin razuma, a ne osjecanja.
Nikola Pusen, Pejsaz sa oslijepljenim Orionom 1658
Rebrant Harmens van Rijn, Holandanin, poznatiji kao Rembrant, takode istrazuje finocu, svjetlost i preciznost. Ali dobar dio djela ovog majstora, pogotovo ona iz starosti, odlikuju velike tamne povrsine na kojima svjetlost stvara teatralni i misteriozni ambijent. Rembrant, koji je mladosti dozivio slavu i bogatstvo, ne srece se vise sa takvim uspjesima.
Njegova boja postaje hrapava, masna,oblici se mijesaju. U svojim pejsazima, religijskim scenama, potretima i posebno autoportretima, umjetnik gleda na svet rastuzen i rezigniran u isti mah.
Rembrant, Autoportret za stafelajem,
1660 Rembrant,Henrickje na vratima,1657
Johanes Vermer ( 1632-1675), je najveci od slikara, iz zanr-slikarstva koji ostavlja iza sebe tridesetak malih slika. Holandijom u XVII vijeku upravljaju bogati trgovci, koji zele da vide predstave svog srecnog i prefinjenog zivota: tada se razvija prava moda zivopisnih slika koje prikazuju unutrasnjost ugodnih domova. Vermer je " nenametljivi" predstavnik ove tendencije, iako prigusena svjetlost kroz prozor diskretno obasjava slikarski atelje ili radnu sobu nekog astronoma.
Johanes Vermer, Atelje, 1665-1670
Johanes Vermer ,Djevojka sa biserom,1665-1666
Diego Velaskez (1599-1660). Slikarstvo Spanca Diega Velaskeza nema uvijek tvrdocu klasificisticke umjetnosti. Spanija je zemlja pod snaznim uticajem katolicizma, te su Karavado i kontrasti svjetla i tame ono sto inspirise Velaskeza i vecinu njegovih savremenika, kao sto je Francisko de Zurbaran ( 1598-1664). Prikazujuci svaku licnost u skladu sa njenom pozicijom u drustvu, ali takode i u zavisnosti od njenog karaktera, Velaskez svaki portret pretvara u svjedocanstvo, koje je u isto vrijeme drustvenog i psiholoskog karaktera. Njegov Portret pape Inocentija X, otkriva covjeka autoritativnog i neumoljivog pogleda: inace njegov model ga i sam karakterise u smislu "previse vjerodostojan"
Diego Velaskez Portret pape Inocentija X 1650,
Diego Velaskez,Spanska Marija Tereza