RASE MEDONOSNE PCELE
U razlicitim klimama formirale su se razlicite rase medonosne
pcele. One se medjusobno razlikuju po boji i ponasanju.S obzirom na te njihove osobine
razlikujemo nekoliko rasa medonosne pcele.Sve rase medonosne pcele mogu se podijeliti u
dvije grupe:
1) crne ili tamne pcele i
2) zute pcele.
U prvu grupu spadaju kranjska, kavkaska, sjevernoafricka,
zapadnoafricka i madagaskarska pcela.
Drugoj grupi pripadaju italijanska, zuta kavkaska, grcka, sirijska, palestinska, egipatska
i saharska pcela.
Crne ili tamne pcele zive uglavnom u sjevernim i srednjim dijelovima Evrope i na
Balkanskom poluostrvu, dok su zute rase rasprostranjene u juznim dijelovima Evrope i u
centralnom dijelu Balkanskog poluostrva.
U nasoj zemlji zivi kranjska pcela sa svoja dva varijateta: sivka, koja se po spoljasnjim
osobinama nalazi izmedju crnih i zutih pcela i banatska zuta pcela, koja je vjerovatno
postala ukrstanjem ove dvije rase.
KRANJSKA PCELA. Postojbina ovih pcela je okolina Kranja-Slovenija. Zbog svojih dobrih
osobina rasirena je po cijeloj Evropi, pa i dalje, na svih pet kontinenata.Odlikuje se
svijetlosrebrnim dlacicama i maljama. Prstenovi se jasno ocrtavaju bjelicastim maljama, a
hitinski oklop je tamnosiv.Obdarena je velikom zivotnom snagom, krotkoscu,vrijednocom,
izdrzljivoscu na velikim hladnocama, otpornoscu prema bolestima.Njeni nedostaci su:skoro
nesavladljivi nagon za rojenje i rani prestanak lezenja u jesen.
NJEMACKA PCELA. Zivi u sjevernoj i srednjoj Evropi, a najvise u Njemackoj.Grudi su joj
obrasle zuto mrkim- maljama, a trup tamnonarandzastim dlacicama.Vrijedna je, ima jak nagon
za razmnozavanj, skuplja bogatu zimnicu, dobro prezimljava i gradi sace sa najmanje
trutovskih celija.Najveca joj je mana sto je veoma ljuta, te je tesko s njom raditi.
KAVKASKA PCELA. Rasprostranjena je na glavnom Kavkaskom masivu.Slicna je tamnoj
evropskoj pceli, samo sto su joj prstenovi trbuha oivceni sivim maljama.osnovna odlika ove
pcele je mirnoca i brzo pronalazenje hrane. Mnoggo je cijenjena u cijelom svijetu.Zamijera
joj se sto dosta lijepi propolisom okvire i kosnicu, sto izgrdjuje dosta zaperaka i sto po
hladnom vremenu izlece pa mnogo strada.
GRCKA PCELA. Pripada vjerovatno porodici kojoj pripada i kranjska pcela. Izedju ove dvije rase nema izrazitih spoljnih razlika, izuzev sto se kod nje cesce pojavljuje zuto obojen pojas. Pcele su veoma mirne i ekonomicne. jacinu koju ova drustva razvijaju za prljecnu pasu nema nijedna nruga rasa.Njeni nedostaci su sto po zavrsenoj glavnoj proljecnoj pasi naglo usporava razvoj legla pa drustva nisu jaka za iskoriscavanje kasnih ljetnih i jesenjih pasa.
ITALIJANSKA PCELA. Smatra se da vodi porijeklo od njemackog truta i egipatske matice.
Poznata je u cijelom svujetu po svojoj lijepoj zutoj boji. Prva tri trbusna prstena su
crvenkasto-zuta ili narandzasdta a cetvrti je, prema cistoti rase, vise ili manje
svjetlije ili tamnije boje. Malje su ridje boje. Njene glavne pozitivne osobine su:
vrjednoca, mirnoca, plodnost, nije naklonjena rojenju, rado i brzo prelazi u mediste.
Glavni nedostaci su: uproljece se sporije razvija od nase kranjske pcele, ne stedi zalihe
hrane, sklona je pljacki, zbog cega je nepogodna za paviljonsko pcelarenje.
KAVASKA ZUTA PCELA. Ova pcela naseljava Zakavkazje.Na glasu je zbog velike
produktivnosti i mirnoce. Njeni glavni nedostaci su: sporiji razvoj u proljsce, sklonost
za izgradnju velikog broja zapreka, te spor prelazak u mediste.
SIRIJSKA, EGIPATSKA i KIPARSKA PCELA medjusobno su povezane. Sirijska i kiparska potiocu od egipatske pcele.