A sta na to kaze savremena nauka? "Kad se tek
nastala zvijezda - kako mi to strucno kazemo - "protozvijezda" zgusne do takvih
razmjera da temperatura u njenoj unutrasnjosti postane dovoljno visoka da otpocnu
nuklearne reakcije, ona prestaje da se sazima i dugo vremena se nalazi u ravnoteznom
stanju: prva sila - gravitacija - djeluje centripetalno, a druga sila - gasni pritisak -
dela centrifugalno. E sad, fazon je u tome da se gorivo u unutrasnjosti zvijezde(vodonik)
ubrzo potrosi(za nekih 100 000 000 godina, ali to vrijeme uglavnom zavisi od velicine
zvijezde) i onda taj gasni pritisak jednostavno nestane. Sva masa zvijezde pocinje da tezi
jednoj jedinoj tacki - centru - i tek onda pocinje prava zabava. Takva zvijezda se
najprije pretvara u crvenog dzina, a posle zbacivanja omotaca i u bijelog patuljka. No,
dotle mogu doci samo zvijezde cije mase nisu vece od 1,2 mase Sunca, inace nece uopste
biti dovoljno stabilne i jednostavno ce se raspasti. Ali, ukoliko zvijezda tezi od 1,2 do
1,25 mase Sunca, ona ce se katastrofalno brzo sazeti do - vjerovali ili ne - dimenzija od
nekoliko desetina kilometara, i samim tim njena gustina dostize prosjecnu gustinu od oko
1018 tona/km3 , sto otprilike premasuje
gustinu atomskog jezgra . Ono sto niko ne bi ni ocekivao je da se onda atomi sabiju
tako cvrsto, da elektroni naprosto iskoce na sve strane. I tako dolazimo do sljedeceg
pojma u nasem uzbudljivom putovanju univerzumom
nazad
dalje |