Eumetazoa su višećelijske životinje koje imaju izdiferencirana tkiva i organe,a najjednostavnije građene su dupljari (Coelenterata), u koje spadaju žarnjaci (Cnidaria ) i rebronoše ( Ctenophora). | |
Žarnjaci (Cnidaria ) |
|
Svi žarnjaci su vodeni stanovnici. Imaju radijalnu simetriju koja je posljedica sesilnog načina života . Ova simetrija omogućava životinji da prihvati hranu sa bilo koje strane ona dolazila. Javljaju se u dva oblika, kao polipi koji su pričvršćeni za podlogu i meduze koje slobodno plivaju. | |
Hidra je polipoidni oblik i živi u bistroj vodi potoka, jezera i bara, pričvršćena za potopljeno lišće ili grančice. Dužine je 1 do 2,5 cm, zavisno od toga da li je ispružena ili ne. Na slobodnom kraju se nalaze usta opkoljena sa 6 do 8 pipaka. To je jedini otvor na tijelu i vodi u gastralnu duplju u kojoj se vari hrana. Tijelo je u obliku dvoslojnog miješka. Spoljašnji sloj je ektoderm, a unutrašnji, koji oblaže duplju, je endoderm. Između njih se nalazi mezogleja. U ektodermu se nalaze epitelomišićne ćelije koje mogu da se kontrahuju i zahvaljujući njima hidra može da se skupi i opruži. U ovom sloju su i žarne ćelije (cnidae) po kojima je cijela grupa i dobila ime. Najviše ovih ćelija nalazi se na pipcima, a ona služe za omamljivanje i ubijanje plijena i za odbranu. U žarnoj ćeliji nalazi se mjehurić sa otrovom. Žarni končić se pri dodiru ćelije izbacuje i zabada u tijelo plijena, a kroz šupljinu končića izlijeva se otrov u ranu. Ošamućen ili ubijen plijen,hidra prihvata pipcima i kroz usta unosi u gastralnu duplju. Ovdje se odvija prva faza varenja koja je vanćelijska. Pošto je hrana djelomično svarena , prelazi u ćelije endoderma gdje su završne faze varenja koje je sada unutarćelijsko. Ovakav tip varenja, gdje je kombinovano vanćelijsko i unutarćelijsko varenje, naziva se prelaznim tipom varenja. |
|
Kiseonik ulazi u tijelo difuzijom iz vode preko cijele povrćine tijela, a ugljen- dioksid se difuzijom izbacuje u okolnu vodu. Kiseonik i hranjivi sastojci sporo dolaze do ćelija,jer nema sistema za cirkulaciju. Nervni sistem je difuzan, građen od velikog broja nervnih ćelija,koje su razbacane po ektodermu i medjusobno povezane u mrežu. | |
Hidre se razmnožavaju bespolno i polno. Bespolno razmnožavanje je pupljanjem. Na tijelu nastaje pup, koji za dan dva naraste, dobija pipke, odvaja se od majke i nastavlja da živi samostalno. Hidra je hermafrodit , što znači da na istoj jedinki nastaju i sjemenici (testisi) sa spermatozoidima i jajnici ( ovarijumi) sa jajnim ćelijama. Polne žlijezda nastaju spolja na ektodermu. Oplođenje je spoljašnje , u slobodnoj vodi. Iz zigota se razvija trepljava, bilateralno simetrična i aktivno pokretna larva ,planula. Slična je trepljarima. Nakon određenog vremena ,spušta se na dno, pričvrsti se i razvija u hidru. | |
Hidre ,kao i sunđeri imaju veliku moć regeneracije. Mogu se isjeći na više dijelova i iz svakog će izrasti nova jedinka. | |
Kod morskih srodnika hidre javlja se smjena generacija, metageneza.Smjenjuje se generacija polipa koji se razmnožavaju pupljanjem, sa generacijom meduza koje se razmnožavaju polno. Meduze su slobodnoplivajući oblici. Imaju izgled klobuka, spljoštenog duž glavne ose, a po rubu vise brojni pipci. Usta se nalaze na dršci , sa donje strane . Na meduzi nastaju jajnici i sjemenici sa jajnim ćelijama i spermatozoidima. Iz zigota se razvija larva,koja pliva,pada na dno i razvija se u generaciju polipa. Pupljanjem polipa nastaju nove meduze. Kod obelije je dominantna generacija polipa, a kod uhatog klobuka generacija meduza. | |
Korali su žarnjaci koji žive u toplim plitkim morima.Nemaju generaciju meduza,nego samo polipe koji žive u kolonijama.Imaju snažno razvijen skelet koji može biti krečnjački ili rožni.Nokon ugibanja korala njihovi skeleti ostaju u moru i zajedno sa živimkolonijama izgradjuju koralne grebene i atole. Srodnici korala, vlasulje,žive pojedinačno i nemaju razvijen skelet. | |
Hekel izvodi dupljare iz Flagellata (bičara), preko kolonijalnih oblika sličnih današnjem volvoksu. Po Hadžiju se žarnjaci izvode iz Turbellaria, od kojih su nastali uproščavanjem građe,zbog sesilnog načina života. Kao dokaz navodi bilateralno simetričnu, pokretnu, trepljavu larvu koja liči na savremene turbelarije. |