VLADAVINA KWAZA DANILA I PETROVI]A WEGO[A  (1851-1860)

    -Stawe prije vladavine kwaza Danila i progla{ewe Crne Gore    

       kwa`evinom

   Polovinom  19. vijeka u Crnoj Gori se ubrzano odvijao proces u~vr{}ivawa vlasti i dr`avnih organa, kao i proces dru{tvene i  imovinske diferencijacije.Na osnovu razvijenijeg dru{tvenog i ekonomskog  `ivota, do{lo je do formirawa snaga koje su bile zainteresovane za daqe ekonomsko ja~awe zemqe kao i u~vr{}ivawe organa javne vlasti.

     Va`nu ulogu u procesu modernizacije Crne Gore odigrali su glavarski i ~inovni~ki slojevi. Posebnu ulogu su imali slojevi okupqeni oko vladaju}e porodice Petrovi}-Wego{. Uz pomo} privilegija, veliki broj glavara, nosioca javne vlasti, uspjeli su da oja~aju svoju ekonomsku, dru{tvenu i politi~ku mo}. Uloga trgova~kog kapitala u takvoj sredini znatno ja~a i uti~e na diferencijaciju stanovnio{tva. Ovakvo stawe u Crnoj Gori, gledaju}i i sa politi~kog, ekonomskog, kao i  iz op{teg dru{tvenog ugla, zahtijevalo je krupnije promjene. Trebalo je formirati jedinstveno unutra{we tr`i{te, pro{iriti teritoriju, modernizovati organe dr`avne uprave. Me|u ovim bitnim zadacima, istical    a se akcija za me|unarodno priznavawe stvarne nezavisnosti Crne Gore.

Kao posqedica ekonomskog i politi~kog ja~awa glavarsko-birokratskih slojeva, do{lo je do stvarawa politi~kih struja, koje su se posebno zalagale za osvajawe dominantnih mjesta  i polo`aja u dr`avi.

   Kako unutra{we, tako su se i op{te prilike odrazile na razvoj Crne Gore, mada je ona te{ko prihvatala strane uticaje. Proces modernizacije dr`ave i wenog aparata, zahtijevali su velike promjene, po~ev{i od same titule wihovog "gospodara". Da bi se ostvarilo priznavawe nezavisnosti, pre svega se trebalo u~initi sve da vlast dobije  {to vi{e svetovni karakter.

   Tek poslije smrti vladike Petra II Petrovi}a Wego{a, crnogorski vladar     Danilo I Petrovi} Wego{, se proglasio kwazom (1852.), a svoju dr`avu kwa`evinom.

   Kao {to sam ve} spomenula, borbe izme|u politi~kih struje u Crnoj Gori bile su o{tre, a za ciq su imale prevlast unutar dr`avnog aparata i vrhovnu vlast u zemqi.

   Poslije smrti vladike Petra II Petrovi}a Wego{a dolazi do formirawa dvije politi~ke struje: jedni kao pristalice Pera Tomova Petrovi}a, predsjednika Senata, najuticajnije li~nosti u Crnoj Gori u tom trenutku, a drugi kao privr`enici Danila Stankova Petrovi}a.

   Iako su pristalice Pera Tomova Petrovi}a bili istaknuti nosioci vlasti, koji su u svojim rukama dr`ali aparat prinude, on nije bio izabran za novog vladara Crne Gore.

    Uz podr{ku Rusije, koja je od ranije bila sklona Petru II Petrovi}u Wego{u, na mjesto kwaza postavqaju Petrovog sinovca  Danila.

   Od Danilovog doba crnogorski vladari nose titulu  "Kwaz i  Gospodar Crne Gore i Brda". Ipak ova promjena dr`avnog ure|ewa bila je samo formalana. Ve} formirane dr`avne institucije }e nastaviti sa svojim radom; spoqna i unutra{wa politika poja~a}e se samo u intenzitetu i energi~nosti.