|
|
|
|
Dok su u Srbiji za vreme
poslednjeg Obrenovića besnele najžučnije unutrašnje raspre i borbe, Kralj
Petar je četovao po Krajini. Godine 1903. Narodna Skupština proglasila ga
je Kraljem. Već u prvim godinama njegove vladavine, Austrija je tražila
svaku zgodu da napadne Srbiju, pošto je Srbija pod vladavinom Kralja Petra
u svojoj politici okrenula leđa Austriji. Sve oči troimenog naroda bile su
okrenute prema Kralju Petru sa verom i nadom da ce još pod njegovom
vladavinom biti ujedinjeni svi Srbi, Hrvati i Slovenci. Kulturno jedinstvo
Srba, Hrvata i Slovenaca već u prvim danima njegovog kraljevanja bilo je
ostvareno. Na raznim kongresima i skupovima Srpskih, Hrvatskih i
Slovenačkih intelektualaca javno je manifestovana ideja jedinstva. Najpre
se između Srbije i Austrije zametne carinski rat, u kom je Austrija težila
da Srbiju ekonomski upropasti. Posle toga dolazi do aneksije Bosne i
Hercegovine 1908, kojom prilikom umalo što nije došlo do krvavog
razračunavanja. Ali kako Srbija nije bila u to vreme spremna, morala je
popustiti sa verom u konačno Oslobođenje. U zajednici sa Crnom Gorom,
Bugarskom i Grčkom Srbija je objavila Turskoj rat 1912. Cilj ovoga rata
bilo je oslobođenje istorijskog jezgra Srpske države starih kraljeva i
careva, gde su slavne Nemanjičke prestonice: Novopazarski Ras, Priština,
Skoplje, Prizren i t.d. U dvodnevnoj Kumanovskoj bitci (10. i 11. okt.
1912.) Srbi odnesoše sjajnu pobedu, kojom je učinjen prvi i najveci
korak ka konačnom oslobođenju. Posle ove bitke niže se pobeda za pobedom
kod Prilepa i Bitolja, kod Leša i Drača. " Stari kralj, negdašnji
ustaša u Bosni, doživeo je da se ostvari veliki san njegovog velikog dela,
i krunisao je svoju poštenu rodoljubivu i ustavnu vladavinu triumfalnim
ulaskom u Dušanovo Skoplje ... ono, što su na njemu nekada izgubili ".
(V. Corovic Vel. Srbija.) Ova veličanstvena pobeda Srbije Austriji
se nikako nije svidala i ona je naterala Bugarsku da Srbiju mučki napadne
što je posle Bugarska krvavo platila. Bolnice su bile pune, a puščane cevi
još zagrejane kad je Austrija 1914. obavila Srbiji rat. Kralj Petar pozvao
je svoj narod ponovo na borbu. Prva bitka na Ceru (avgust 1914.)
rasplamtila je junačka srca i prošlo se kroz more krvi i patnja, k
uzvišenom cilju - Oslobođenju. Srpska vojska povela je otpor prema
vojskama: nemačkoj, austrijskoj i bugarskoj, ali zbog nemanja materijala
na koncu je bila prisiljena da napusti zemlju i da se povuče. Povlačenje
srpskog naroda preko Albanije najveća je tragedija srpskog naroda kroz
koji je prošao zajedno sa svojim narodom i sam kralj Petar. Pošto se
vojska oporavila na Krfu, u zajednici sa saveznicima, probila je solunski
front, satrla Austriju i proširila granice države na sve Srbe, Hrvate i
Slovence. |
|