STOGODIŠNJI RAT

Stodosišnji rat je izbio između Engleske i Francuske 1337. godine i trajao je sa prekidima sve do 1453.

Uzroci stogodišnjeg rata:

• feudalni sukob - engleski kralj, nezavisan i suveren vladar nad svojim posjedima na ostrvu, vazal je francuskog kralja za svoje kontinentalne posjede. To je težak položaj, svakako logičan sa feudalnog gledišta, ali koji daje povoda čestim razmimoilaženjima.

• svađa dinastija - u to doba francuska monarhija prvi put doživljava pravu krizu nasleđa. Velika snaga Kapeta ležala je do tada u neprekidnom lancu muških potomaka koji su bez poteškoća zauzimali francuski presto. Naslednik i sin Filipa Lepog, Luj X, je razoružao saveze feudalaca i odobrio im neke lokalne slobode, koji ni u kom slučaju nisu umanjile njegovu vlast. Međutim umro je poslije dvogodišnje vladavine, a njegov mlađi brat Filip V, zbacivši sa prestola njegovu ćer, sam dolazi na vlast. Nova kriza izbija poslije smrti Filipa V (1322). Njegov brat Karlo IV Lepi preuzima vlast, ali umire bez djece. Tada izbor barona i crkvenih velikodostojnika pada na Filipa Valoa, nećaka Filipa Lepog. Međutim, trebalo je predhodno ukloniti dva suparnika: Filipa od Evrea i engleskog kralja Edvarda III, unuka Filipa Lepog.

Ovaj rat zaustavlja uspon Francuske. Engleski kraljevi su nastojali da svoje posjede u Francuskoj očuvaju i prošire, dok su francuski kraljevi uporno pokušavali da Engleze potisnu sa kontinenta na britanska ostrva. Engleska je u rat ušla spremnija. Kralj je vojsku preuredio i uveo nov način ratovanja. Pješadija je postala jezgro kraljevske vojske. Strijelci su bili naružani velikim lukovima. Nihove strijele su pogađale na rastojanju od 350m. Teško naoružani francuski riteri bili su vični pojedinačni megdanima i dvobojima, a ne zajedničkom nastupanju u strogom vojničkom poretku. U stogodišnjem ratu engleka vojska dobila je više velikih bitaka, ali oni su češće vršili vojne prepade.

Stogodišnji rat iscrpljivao je obje zemlje. Ali Francuska je zapala u tešku kriu zbog unutrašnjih razmirica i nesloge. Pokrajina Burgonja, koja je okupila mnoge okolne oblasti, zbog trgovačkih interesa stala je na sranu Engleske. Na različitim stranama našlo se francusko građanstvo i plemstvo. Uz pomoć Burgonjaca, Englezi su zauzeli sjevernu Francusku, pao je i Pariz.

Kada je u stogodišnjem ratu kriza u Francuskoj postigla vrhunac, došlo je do neočekivanog preokreta pojavom narodne junakinje Jovenke Orleanke. Ona je bila uvjerena da su je nebeske sile nadahnule i pojverile joj ulogu zaštitnika i spasioca. Ona je pokolebanim ratnicima vratila samopouzdanje i preokrenula tom rata u korist Francuske. Englezi su bili potisnuti iz više gradova. Prilikom jednog sukoba Jovanku Orleankom su zarobili Burgonjci. Englezi su je otkupili za 10 000 zlatnika. Uz blagoslov crkve i saglasnost pariskog univerziteta osudili su je kao lažnog proroka, a zatim spalili na lomači da bi je spasili od "počinjenih grijehova". Tragična smrt Jovanke Orleanke nije pomogla Englezima, nisu uspjeli da zaustave opštenarodni polet u Francuskoj. Kad su Burgonjci prišli francuskom kralju, sve do kraja stogodišnjeg rata Englezi su trpjeli poraz za porazom.

nazad