SUGLASNICI (KONSONANTI)
-cine grupu glasova koji se stvaraju
nastajanjem prepreka u ustima ili na usnama, pri cemu vazdusna struja nema
drugog puta osim savladavanja te prepreke.
Srpski knjizevni jezik ima sledece grupe suglasnika:
- Usneni (labijalni): b, p i f, od kojih prva dva artikulisu
tako sto se usne pribijaju jedna uz drugu, stvarajuci potpunu pregradu vazduhu,
zatim se pregrada uklanja (usne se rastavljaju) i vazduh naglo izlazi uz
prasak, pa se ova dva glasa nazivaju eksplozivnim suglasnicima.Treci suglasnik
nastaje kao proizvod trenja vazdusne struje kroz tesnac koji cine gornji
sekutici i unutrasnja vlazna strana donje usne.
- Zubni (dentalni): d, t, z, s i c, od kojih se d i t
stvaraju tako sto se vrh jezika nalazi na sekuticima, vazdusna struja se
gomila iza prepreke i pri naglom otklanjanju prepreke izlazi iz usta, takodje
uz prasak; d je zvucno, t bezvucno. Suglasici z i s nastaju na istom mjestu.Z
je zvucno, a s bezvucno. Oni se jos nazivaju i tesnacnim suglasnicima.
Suglasnik c je sliveni suglasnik.
- Prednjonepcani (palatalni): ž,
č, ć, š, đ i đz.Njih cine 2 podgrupe: sliveni
suglasnici (afrikate)- đ, č, ć i đz i strujni (frikativni)-
ž i š.Prvi se stvaraju tako sto prepreka vazdusnoj
struji nastaje od prednjeg nepca i gornje povrsine jezika.
- Zadnjonepcani (velarni): k, g, h, koji se stvaraju tako sto
vazdusna struja nailazi na prepreku stvorenu pomocu zadnjeg dijela jezika i
zadnjeg nepca.Suglasnik g, k, su praskavi (eksplozivni).Suglasnik h je strujni
(frikativni).
artikulacija mjesto->
nacin |
usneni |
zubni |
alveolarni |
prednjonepcani |
zadnjonepcani |
dvousneni |
usn.-zub. |
tvrdi |
meki |
zvucni (eksploziv.) |
b |
- |
d |
- |
- |
- |
g |
bezvucni(eksploziv) |
p |
- |
t |
- |
- |
- |
k |
zvucni (afrikate) |
- |
- |
- |
- |
đz |
đ |
- |
bezvucni(afrikate) |
- |
- |
c |
- |
č |
ć |
- |
zvucni(frikativni) |
- |
- |
z |
- |
ž |
- |
h |
bezvucni(frikativni) |
- |
f |
s |
- |
š |
- |
- |
zvucni(nazalni) |
m |
- |
- |
n |
- |
nj |
- |
bezvucni(nazalni) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
zvucni(lateralni) |
- |
- |
- |
l |
- |
lj |
- |
bezvucni(lateralni) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
zvucni(vibranti) |
- |
- |
- |
r |
- |
- |
- |
bezvucni(vibranti) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
zvucni(poluvokal) |
- |
v |
- |
- |
- |
j |
- |
bezvucni(poluvokal) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
HOME