Grb grada Pariza
Zastava grada Pariza
PARIZ
|
Grb grada Pariza |
Zastava grada Pariza |
Sadrzaj
Pariz se razvijao u koncentricnim krugovima oko ostrva Site sve do danasnjih granica koje su prakticno ostale nepromjenjene gotovo jedan vijek. Putokazi i svjedoci jedne istorije u kome je glavni grad postavljen na celo jedne sve centralizovanije drzave, spomenici Pariza, danas posveceni turizmu i kulturi pre svega su simboli politicke moci: svaka epoha, svaki rezim zelio je da ima vlast nad gradom, njegovim planom, njegovim sirenjem i ulepsavanjem. Medjutim, monumentalni Pariz ne samo da ne sacinjava neharmonicnu cjelinu, vec, naprotiv, kod njega je uvijek prisutna briga za kontinuitetom kao da se i najsmjelije novine pokoravaju nekom odredjenom duhu grada, nekom opstem planu ili organizacionim principima starih nekoliko vijekova, bilo da se misli npr. na savrseno uklapanje rijeke u grad ili na sukcesivna uredjenja velike istorijske perspektive istok-zapad, koja pocinje od Luvra da bi se zavrsila na velikom svodu Defansa.
Pariz, glavni grad Francuske, administartivni centar regije Il de France, na Seni, na 25m nadmorske visine, broji 2 152 423 stanovnika. Grad koji se prostire na 105 km˛ istovremeno je i departman podjeljen na 20 kantona tradicionalno nazvanih arondismanima.
Pariz treba posmatrati kao grad ali i kao gusto naseljeni centar regije koja ima vise od 9.3 miliona stanovnika. Od 1954. Pariz je izgubio 1/4 stanovnistva. Industrija se prosirila ka predgradju cijena zemljista pospjesila je sirenje poslovnog na ustrb stambenog prostora koji je postajao sve skuplji; ova pojava, medjutim, nije ujednacila vrijednost poslovnog i stambenog prostora na teritoriji cijelog grada. Pariz je sve vise centar usluznih djelatnosti. Njegova nadmoc u nacionalnim okvirima je i dalje veoma velika. Pariz je centar administracije, finansija, prometa luksuznih roba, turizma;U njemu se nalaze kongresnio centri i sjedista kompanija, visoko obrazovanje. Grad je i sjediste vojne uprave odbrane regije Il de France
Aglomeracija pokriva danas blizu 2000 km˛ i na njoj koncentrisana priblizno 1/6 stanovnika Francuske(prosjecna gustina naseljenosti oko 4500 st/km˛,skoro 50 puta veca od nacionalnog prosjeka).Urbana zona je skoro kompaktna(mada ispresjecana zasticenim,posumjljenim zonama).Kao i sam Pariz,i neposredno predgradje(granicni departmani Sen Sent Deni,Ot de Sien,Val de Marn) zasiceno je stanovnistvom.Takodje se uocava,mada umjerenije izmjestanje stanovanja i industrije,a broj staonvnika mjestimicno je opao.Sirenje aglomeracije islo je u korist departmana koji cine tzv. Veliki prsten(Sein et Marn,Ivelin,Eson e Val d'Oaz),gdje je smjesteno 5 novih gradova(Evr,Melun Senart,Marn La vale,Serzi Pontoa i Sen Kentin en Ivelin),centri u kojima je predvidjeno da stanovnistvo i stanuje i radi.Na periferii je koncentrisan najvazniji dio industrijskog potencijala(automobilska i avio industrija,elektro industrija i elektronika,hemijska i prehrambena industrija).
Problemi:iako je rast aglomeracije zaustavljen,njena glomaznost izaziva izvjesne probleme,narocito one u vezi sa prevozom.U lokalnom smislu postoji problem prilagodjavanja populacije stranof porijekla(oko 15% stanovnistva) i problem bezbjednosti kao i u drugim velikim gradovima.
Pariz do revolucije
Glavno staniste Parizijaca,Luteciju,osvojili su Rimljani 52. g. p.n.e. i premjestili njen centar nha padine brda Sen Zeneviev.Imperator Julijan ziveo je tu od 356. do 360. godine.U vrijeme najezde Germana(III v.) grad se povlaci na ostrvo Site i dobija ime Pariz.Rezidencija je franackih kraljeva pocev od vladavine Klovisa(kraj V v.).Dolaskom dinastije Kapetien pospjesuje se razvoj grada ciji se napredak zasniva na rijecnoj trgovini.U XII vijeku gradi se prva velika gradske trznica,Luvr,Notr Dam,podizu se zidine Filipa Ogista;glavni medju trgovcima postao je ,vremenom,gradonacelnik.Dok su se na desnoj obali Sene razvijale ekonomske aktivnosti,na lijevoj obali je osnovan,1215. godine,univerzitet.Pod Karlom V Pariz dobija novi pojas zidina.Od njegovog razvoja najvise koristi je imao gradjanski stalez koji u vise navrata ustaje protiv kraljevskog autoriteta.Grad koji je u doba moderne monarhije doziveo duboku transformaciju,biva jedno vrijeme istisnut od Versaja gdje se Luj XIV nastanjuje 1682. godine.U XVIII vijeku Pariz predstavlja,ipak,jedno od prvih kulturnih sredista Evrope;omedjen zidinama poreznika,broji u to vrijeme 600.000 stanovnika.
Savremeni period
Glavna scena velike francuske revolucije(pad Bastilje,stvaranje Pariske komune),Pariz je,takodje,mjesto izbijanja revolucije 1830. i 1848. godine.Opasan je novim zidinama(nazvanim Tijerijevim),1845. godine,a Hausman,prefekt Sene(1845-1870) iz temelja mijenja njegov izgled.Grade se velike urbane perspektive,teritoriji Pariza pripaja se 11 perifernih opstina.Na taj nacin se,1860. godine, broj arondismana u glavnom gradu penje sa 12 na 20,a burzujske cetvrti koncentrisu se u njgovom zapadnom dijelu.Pad Pariske komune(mart-maj 1871) utice na promjenu opstinskog statuta grada,zbog cega on ostaje bez gradonacelnika.
Mjesto odrzavanja svjetskih izlozbi(1878,1889,1900), Pariz se afirmise kao jedna od velikih kulturnih prestonica koja broji,1900. g. 2,5 miliona stanovnika.Od 1940. do 1944. godine Pariz zivi pod njemackom okupacijom.Godine 1975. proglasen je teritorijalnom zajednicom koja je ostovremeno i opstina i departman;od 1977. gradom upravlja izabrani gradonacelnik kome pomazu,pocev od 1983,savjeti arondismana predvodjeni gradonacelnicima arondismana.
 |
 |
 |
 |
 |
 |