Zemljotresi u Banjaluci
Jedna od «vječnih» karakteristika Banje Luke je i podrhtavanje tla na kojem je smještena. Seizmogeno područje obuhvata pojas oko grada, prečnika izmedu 50 i 60 km. O jakoj seizmičnosti svjedoče morfologija reljefa, pisani podaci za posljednjih 100 godina i najnovija instrumentalna mjerenja.
|
Zemljotresi se na ovom tlu
javljaju u serijama, na različitim žarištima. U
prvoj seriji se prema postojećim podacima bilježi najjači zemljotres
na području Banje Luke koji se desio 20. maja 1888.godine u 10:30, jačine 7°
MCS, magnitude 5,2 u epicentru. U drugoj seriji 1935. godine
zabilježeno je 7 potresa, prosječnog intenziteta od 6° MCS. Najsnažniji iz ove
serije se desio 11.10.1935., snage 7° MCS, magnitude 5. Treća serija
dolazi 3 decenije poslije. 1969. godina duboko je urezana u istoriju grada i
svijest stanovništva.
Najrazorniji, nezaboravni zemljotres
se desio 27. 10. 1969. godine. Počeo je
neuobičajeno jakim «prethodnim udarom», u noći 26. oktobra u 2:55 h; podrtavanje
se nastavilo do 8:53 h kada je vrijeme za Banju Luku stalo. Banjolučani će
uvijek pamtiti 8° MCS / 6° «Rihtera».
Četvrtu seriju bilježimo 1981.godine. Najjači zemljotres, koji se desio
13.avgusta, u toj seriji imao je intenzitet izmedu 7° i 8° MCS, magnitude 5,4.
|
|
Zemljotres je 1969.
devastirao grad. Oduzeo je 15 života naših
sugrađana, a hiljadu ljudi su bili teže i
lakše ozlijeđeni.
Materijalna šteta je bila ogromna. Potpuno je uništeno 86 000 stanova ili
3,7 x 106 m2 stambene površine. Velika oštećenja
nanesena su školskim (266),
kulturnim (146),
zdravstvenim (133),
društvenim i objektima javne uprave administracije (152).
Privreda je pretrpila značajne gubitke. Sva preduzeća su naredni period radila
sa značajno smanjenim kapacitetima, a neka su potuno prestala sa proizvodnjom.
Grad mladosti prvi put ostaje bez nje. Autobusi odvoze iz Banje Luke osnovce i
srednjoškolce koji, netom započetu, školsku godinu završavaju u raznim krajevima
bivše Jugoslavije. Počinje ubrzana rekonstrukcija i sanacija devastiranih
objekata, obnavlja se gradska infrastruktura i započinje brza urbanizacija.
Banja Luka dobija svoj prepoznatljiv izgled.