veliki župan (1166-1196), +13. februar 1199.

monah Simeon, Sveti Simeon Mirotočivi

  

  Stefan Nemanja je rodonačelnik loze Nemanjića i ujedinitelj srpskih zemalja.

  U njegovo vreme pravoslavlje je postalo državna vera. Nemanja je celog života radio na jačanju crkve u svojoj zemlji. Izvore i uzore za njenu organizaciju nalazio je u Vizantijskoj crkvi. Osnovao je, obnovio ili potpomogao mnoge manastire u Srbiji.

Među njima su najčuveniji Đurđevi Stupovi u Rasu i "hram Prečiste i Preneporočne Bogorodice Dobrotvorke", poznat kao Studenica. Bio je darodavac i mnogih crkava van zemlje: slao je bogate darove u Jerusalim - Velikoj crkvi (Patrijaršiji) i crkvi Svetog Jovana Preteče, zatim Svetom Teodosiju "u Pustinji", Bogorodici Evergetidskoj u Carigradu, Svetom Dimitriju u Solunu, Svetom Petru u Rimu, Svetom Nikoli u Bariju.

  Pošto je ujedinio zemlju i sredio državne i verske prilike u njoj, godine 1196. predao je presto svom drugom sinu Stefanu. Tada se odrekao svetovnog života i povukao u manastir Studenicu. Tu je primio monaški postrig i dobio ime Simeon. Potom je otišao na Svetu Goru, u manastir Vatoped, i pridružio se svome najmlađem sinu, monahu Savi, koji je tamo boravio već nekoliko godina. Ubrzo su njih dvojica obnovili zapusteli manastir Helandarion na severu Atosa - "kako bi tu primali one od srpskog roda koji žele da se posvete monaštvu".

  Stefan Nemanja se upokojio u priprati hilandarske crkve, pred ikonom Bogorodice Odigitrije. Na samrtnom odru je obavezao Savu da iz Hilandara prenese njegovo telo u Srbiju "kada Bog posle izvesnog vremena blagoizvoli". Monah Sava je to i učinio 1207. godine: doneo je mošti u Srbiju i položio ih u pripremljen grob u očevoj zadužbini - Bogorodičinoj crkvi u Studenici, gde se i danas nalaze.

  Srbi su u liku rodonačelnika loze Nemanjića dobili svog prvog svetitelja i mirotočca, čiji je kult vezan za Studenicu. Monah Sava je napisao Službu Svetom Simeonu u kojoj se Simeon naziva svetim, blaženim, prepodobnim, a njegove mošti čudotvornim i mirotočivim.

  Hilandarsko bratstvo brižljivo čuva uspomenu na Svetog Simeona, kao i tragove njegovog boravka među Svetogorcima: povelju velikog župana Stefana Hilandaru, stari i novi kivot Svetog Simeona, lozu Svetog Simeona, kiparis Svetog Simeona, keliju Svetog Simeona, ikonu Svetog Simeona.