Rad Svetog Save na samostalnosti i organizaciji srpske crkve
Kad je Latinsko Carstvo,stvoreno u vrijeme IV krstaškog rata,1204.godine,počelo da slabi,kralj Stefan Prvovenčani počeo se udaljavati od Rimske crkve.Savjetovao se sa Savom o osnivanju samostalne srpske crkve.Sava je polovinom 1219.godine otišao sa nekoliko svojih učenika u Nikeju da od vizantijskog cara i carigradskog patrijarha za samostalnu i nezavisnu srpsku državu traži samostalnu i nezavisnu crkvu.
Sava –prvi arhiepiskop
Car Teodor I Laskar je bez većeg oklijevanja prihvatio prijedlog Stefana Prvovenčanog i monaha Save.
Carevom zapobiješću,a rukom patrijarha Manojla Sarantena,arhimandrit Sava je 1219.godine izabran za prvog samostalnog srpskog arhiepiskopa.
Dobijanjem samostalnosti Srpska crkva je pravo sazivanja arhijejerejskog sabora koji je samostalno birao i posvećivao srpsku višu jerarhiju i arhiepiskopa.
Žiča-sjedište arhiepiskopije
Sava iz Rasa(gdje je prvobitno boravio)odlazi u manastir Studenicu,a potom u noovi manastir-Žiča(blizu ušća Ibra u Zapadnu Moravu).Žiča je,na osnovu Stefanove i Savine povelje o osnivanju srpskih episkopija,određena za sjedište Srpske arhiepiskopije.Kao arhiepiskop,Sava je nastojao da ojača pravoslavlje u primorju.Za to područje osnovao je dvije arhiepiskopije:humsku,sa sjedištem u manastiru Svete Bogorodice kod Stona na Pelješcu i zetsku episkopiju,sa sjedištemu mnastiru svetog arhanđela Mihaila na ostrvu Prevlaci,blizu Tivta.U unutrašnjosti Srbije osnovana je hvostanska episkopija oko Belog Drima.U Polimlju osnovana je budimljanska episkopija blizu Ivangrada(Berana)-sa zadatkom učvršćivanja duhovnog života pravoslavnih vjernika i smanjenja uticaja katoličke crkve preko Zete u Rašku.Osnovana je i dobro-bosanska episkopija sa sjedištem u manastiru svetog Arhilija u današnjem Arilju(kod Užica)Toplička episkopija obuhvatala je oblast u kojoj je nekada vladao Stefan Nemanja kao veliki župan.Sjedište joj je bilo u Toplici.
Osim ovih novoustanovljenih episkopija,postojale su i dvije ranije episkopije u Srbiji:raška,sa sjedištem pri crkvi svetih apostola Petra i Pavla,blizu Rasa,i prizrenska,sa sjedištem u manastiru Svete Bogorodice Ljeviške,na rijeci Ljeviši u Prizrenu.
Ko što se vidi,srpska arhiepskopija podijeljena je na episkopije,episkopije su podijeljene na protopopijate,a protopopijati na parohije.
Odmah poslije uvođenja u život nove Srpske arhiepiskopije Sveti Sava je pripremio i obavio krunisanje svoga brata Stefana za srpskog kralja po pravoslavnom obredu.Krunisanje je obavljeno u manastiru Žiči na državnom saboru,na Spasovdan 1221.godine.Od tada se Stefan potpisivao kao *prvovenčani kralj*.
|
|
|
|
|
|