Kultura
Banski dvor
Za gradnju Banskog dvora otkupljeno je zdanje Vakufa,u kome je bilo smješteno Prosvetno odjeljenje Vrbaske županije,zatim dućan,župa mjera i zemljište mjera.Sa Banskim dvorom Banjaluka je bila novi,sasvim modernizovani centar grada,koji je davao pravac svom budućem razvoju.Predračunska vrijednost za gradnju Palate iznosila je 4,912.324 dinara i završena je 24.novembra 1931.godine.Dvor je bio nešto jeftiniji -4,562.124,26 dinara i završen je 8.novembra 1932.godine.Gradnja monumentalnog gradskog jezera biće zaokru|ena 1934.godine,podizanjem Doma kralja Petra I Oslobodioca ,te 1936/37. kad je izgrađena Hipotekarna banka.Odbor za njegovu izgradnju odlučio je da ga izgrade umjesto običnog spomenoka kralju,te da u njega smjesti novoosnovano Banovinsko pozorište,Etnografski muzej,društvo Zmijanje,Klub akademičara Banjalučku Srpsku čitaonicu i Spomen-sobu kralja Petra.
Banska palata.Snimljeno za vrijeme Vrbaske banovine oko 1933.godine.
Hotel "Palas"
Hotel "Palas", odmah poslije izgradnje. |
Hotel Palas,čija gradnja je bila značajna s aspekta uljepšavanja i uređivanja Banjaluke,podignut je na mjestu velikog i neuređenog muslimanskog groblja i Sultanove džamije.Njegova palata koštala je banjalučki Vakuf 12 mil. dinara.Renovirana Bosna i novoizgrađeni Palas svojom prvoklasnošću,modernim uređenjem i stručnim vođenjem zadovoljili su savremene potrebe Banjaluke sa hotelskim smještajem.Palas je odmah zakupio Milenko Bojić i poslovne prostorije u prizemlju: Hamdija Bećirbašić-za brijačko-frizerski salon,Bajram Halilović-za poslastičarnicu,Nadžib Biberić-za urarsko-zlatarsku radnju i Josip Kruljac iz Nove Gradiške-za salon namještaja.
Banovsko pozorište
Ban koji je otvorio pozorište i Banjaluci jeste Svetoslav Tisa Milosavljević.2. septembra 1930.godine odobreno je,na osnovu uređenog Pravilnika,osnivanje Narodnog pozorišta Vrbaske banovine u Banjaluci,a po naredbi ministra Maksimovića nazvano je Pozorište Vrbaske banovine.Svečano otvaranje Banovskog pozorišta u Banjaluci uslijedilo je već 18.oktobra 1930.godine.U ime Udruženja glumaca govorio je Božo Nikolić.Tom prilikom su prikazane predstave "Hadži Loja"-Branislava Nušića, "Hej,Sloveni"-Riste J.Odavića i "Povratak"-Bedimira Švabića.Da bi stvorila i održala veze sa velikim pozorišnim kućama u Beogradu i Zagrbu,uprava Banovskog potorišta je svojoj prvoj i drugoj sezoni organizovala gostovanja svojih osam prvaka u tim pozorištima.Održano je i nekoliko literarnih-pozorišnih konferencija.
|
|
|
Banovsko pozorište u BL Banovsko pozorište(enterijer)-snimljeno 1934.
Zgrada Hipotekarne banke
Gradnju zgrade Glavne Filijale Državne hipotekarne banke o BL,1935-36.godine,izvelo je prema projektu beogradskog arhitekte Miodraga Vasića,građevinsko preduzeće Jošanica.Na zgradi se pored elemenata bauhausa,osjeća i duh klasicizma.Objekat je sa dvije bronzane skulpture na ulazu i više reljefa u međuprozorskim prozorima ukrasio Vladimir Pavlovič.Figure na glavnom ulazu u Banku SU presvučene u narodnu nošnju,a koncipirane su u osnovi impresionista.Iznad glavnog ulaza rez je dubok,forma riješena rasporedom planova,prostor složen i pun detalja.
Državna Hipotekarna banka-snimljeno 1940.godine.
Gradski park
Značajan za arhitekturu Banjaluke imao je i njen novopodignuti Gradski park, Park Svetislava-Tise Milosavljevića,koji je po ugledu na francuske parkove (sa fontanom,ogradom,70 klupa,60 stolica,zasađenim drvećem,cvijećem i muzičkim paviljonom), izgradio je Tisa M.,građevinski preduzimač iz Beograda.Muzički paviljon,u kojem je nedjeljom svirala Vojna muzika,bio je jedan od prvih modernih građevina u Banjaluci,sa ravnim i jednostavnim linijama i površinom,bez ukrasnih zidnih ploha,s mnoštvom slobodnih otvora i ravnim gornjim završnicama,bez ili umjesto krova-što je odlika moderne arhitekture.
|
|
|
Gradski park.Pogled sa krova pošte-snimljeno 1940.godine. Gradski park
 |
 |
 |
 |
 |
 |
