Australija

   

Ime:Australija
Glavni grad:Kambera
Povrsina:7.700.0000 km2
Stanovnistvo:17.800.000 st.
(Australijanci)
Zvanicni jezik:engleski
Religije:protestantska,katolicka
Valuta:australijski dolar
Sistem:parlamentarni
Sef drzave:vrhovni guverner,predstavnik Britanske
krune.
Sef vlade:Premijer,odgovoran pred Narodnom skupstinom
Zakonodavstvo:Narodna skupstina izabrana na 3 godine;Senat izabran na 6 godina ,kog cini 76 clanova(po 12 iz svake drzave i po 2 iz oblasti)

Djelimicno naseljena narodima koji su nazvani "australoidi"(Aboridzini) ciji nas tragovi djelatnosti vracaju skoro 40.000 godina unazad, do Australije su u XVII vijeku,dospjeli Holandjani.

 

 

 

NASELJAVANJE EVROPLJANA

1770:Dzejms Kuk se iskrcava na kontinent. 1788:pocetak engleske kolonizacije ;pocetak naseljavanja Novog Juznog Velsa.Australija sluzi najprije kao zemlja za progon  britanskih osudjenika. Zatim ce se tokom XIX vijeka ,britanska kolonizacija prosiriti na citav kontinent. 1840:ukinut je transport zatvorenika u Australiju.Pronalazenje rudnika zlata(1851) ,pored Melburna prouzrokuje veliku imigraciju , uglavnom britansku.Zakon ogranicava imigraciju Crnaca i Azijata Ratari i uzgajivaci ovaca  (merino) bore se oko zauzimanja zemljista.Postepeno se stvaraju nove kolonije.
KOMONVELT
1901:zvanicno je proglasen Australijski Komonvelt. Bivse britanske teritorije isticu svoju protekcionisticku politiku. U XX vijeku Australija zadrzava svoju demokratsku tradiciu .Ona aktivno ucestvuje u dva svjetska rata na strani Saveznika.
Australiju cini 6 drzava :Juzna Australija,Zapadna Australija,Novi Juzni Vels ,Kvinslend,Tasmanija i Viktorija i dvije teritorije :Sjeverna teritorija i Teritorija australijske prestonice. Klima u Australiji znatno se razlikuje od regiona do regiona, ali na kontinentu u celini nema ekstremnih klimatskih pojava. Klima je na severu tropska (monsunska), a na jugu topla. Tropska klima obuhvata 40% Australije i karakterišu je dva perioda: topli i vlažni period u februaru i martu sa severoistočnim monsunima; i topli, suvi period sa severoistočnim vetrovima u ostalom delu godine.
U centralnoj i severnoj Australiji srednje letnje temperature su u opsegu od 27° do 29°C. Pustinje centralne i zapadne Australije čine dve trećine ukupne teritorije i imaju samo 250mm padavina godišnje.U južnim delovima izražena su sva četiri godišnja doba. Zime su hladne, a leta su topla. Najtopliji meseci su januar i februar, sa prosečnom temperaturom od 21°C, najhladniji meseci su juni i juli, sa prosečnom temperaturom do 10°C.
Na istočnoj obali vreme je kišovito cele godine. Na zapadu i jugu kišu donose zapadni vetrovi, najčešće leti. Osim viših delova Australijskih Alpi i Novog Južnog Velsa, sneg se ne viđa. Sve južne države izložene su toplim, suvim vetrovima, koji vrlo brzo dižu temperaturu. Na malom delu kontinenta zapaže se uticaj i pojava tropskih ciklona.
Suvi delovi jugoistočne Australije, pretežno obrasli bušom, predstavljaju oblasti u kojima se događa najviše šumskih požara u svetu (u vrhu su pored Kalifornije i Mediterana).
POLJOPRIVREDA.Njome se bavi jedva 5% aktivnog stanovnistva i ekvivalentno ucestvuje u stvaranju bruto domaceg proizvoda (PIB).Ipak,zbog raspolozivih povrsina (bez obzira na susu koja vlada,i protiv koje se mjestimicno bore navodnjavanjem),zbog modernizacije tehnologije i opreme,ostvaruje se znatna proizvodnja .Psenica je glavna kultura (najveci dio proizvodnje se izvozi);mestimicno ima vinograda (u "mediteranskom" pojasu) i secerne repe (u tropskom pojasu).Ali,uglavnom ,za uzgajenje stoke se iskoriscava najveci dio povrsine .Stada ovaca zauzimaju prvo mjesto u svijetu,obezbjedjujuci trecinu svjetske proizvodnje sirove vune.
PRIRODNA BOGATSTVA .Australija raspolaze izuzetnim rudnim bogatstvom,cesto tek nedavno otkrivenim(istrazivanje terena jos ni izbliz nije zavrseno).Po proizvodnji boksita ona je prva u svijetu i nalazi se medju pet prvih svjetskih proizvodjaca gvozdja,koblta mangana ,olova ,cinka,srebra.Njeni energetski potencijali nisu zanemarivi:vadjenje uglja je u porastu ,upotpunjeno udjelom lignita;rezerve ugljovodonika(prirodni gas i posebno nafta ),nepotpuno istrazene,i bogata nalazista uranijuma.
INDUSTRIJA.Industrija je koristila kao bazu poljoprivredne proizvode i rudu.Poljoprivredno prehrambena industrija i metalurgija(prilicno raznolika,od crne metalurgije do masinske industrije,preko automobila) su se razvile ,pracene hemijskom industrijom .ukupna industrija obezbedjuje skoro 40% bruto domaceg proizvoda ,ciji veci dio prpada sektoru usluga,,kojim se bavi skoro dvije tercine radno aktivnog stanovnistva(jedva vise od cetvrtine u industriji).Industrija(ekstraktivna ili preradjivacke) je djelimicno pod stranom upravom (uglavnom americkom,posebno u eksploataciji boksita,sklapanju automobila ,preradi nafte i hemijskoj industriji.
 

 

 

 

 

 

 

 

SAOBRACAJ I RAZMJENA.Avion je saobracajno sredstvo koje ima prednost kod prevoza putnika ,dok se za robu koristi drumski prije nego zeljeznicki saobracaj.koristi se i obalna plovidba za vrlo teske terete .Izvoz (dobrim dijelom okrenut prema Japanu) cini skoro 15% bruto domaceg proizvoda.Ravnoteza trgovinskog bilansa mnogo zavisi od promjene cijena sirovina,posto 60% izvoza predstavljaju poljoprivredni ili rudarski proizvodi,dok se industrijski proizvodi jos uvijek najcesce uvoze,a Sjedinjene Americke Drzave su glavni snabdjevaci.Tako ,Australija ostaje nova zemlja ali sa visokim zivotnim standardom i buducnoscu koja obecavazbog izuzetnog prirodnog potencijala.

Sa prosjecno 2 st. po km2, zemlja je nedovoljno naseljena.Ogromna podrucja su nenaseljena (osim Aboridzinima ,kojih je 250.000,oko 1 do 2% ukupnog stanovnistva,ili rudarima). Za Aboridžine se pretpostavlja da su Australiju naselili prije 40.000 godina, dolazeći sa Tasmanije. I pored činjenice da su bili nomadski ili polunomadski narod, imali su izražen osjećaj za stalno prebivalište, što je uslovilo zanimanje za zemljoradnju. Rastinje su krčili podmećući požare. Pored lova i poljoprivrede, uspješno su upravljali rječnim tokovima. Gradeći brane obezbeđivali su potrebne količine vode i stvarali uslove za ribolov. Živeći na prostranstvima Australije, Abordžini su razvili kulturne crte i ekološko znanje koje pokazuje impresivnu adaptaciju na često surove uslove okruženja.

Po popisu iz 1991. godine, oko 240.000 stanovnika se izjasnilo kao Aboridžin. Najviše ih je u Novom Južnom Velsu i Kvinslendu. Priobalni pojas (posebno od Brizbejna do Adelejda)vise ili manje sirok,izuzetno je urbanizovan:85% Australijanaca zivi u gradovima,cak vise od 40% samo u metropolama ,Sidneju i Melburnu (Brizbejn,Adelejd i Pert su takodje milionski gradovi) .Stanovnistvo evropskog porijekla se uvecalo natrocito migracijom .Medjutim ona je smanjena i,posto je stopa nataliteta veoma opala od 1970.(danas je reda 15%),demografski rast je usporen.

NAZAD