Kralj Dragutin (1276.-1282.) Preuzeo je presto od oca Uroša, ali samo posle nekoliko godina vladanja presto je ustupio svome mlađem bratu Milutinu. Dragutin kao ugarski zet povukao se u severne oblasti, praveći sebi novo kraljevstvo na prostoru zapadne Srbije, istočne Bosne i Srema, gde je vladao sve do 1316. godine. Na prostoru svoga kraljevstva podigao je mnoge crkve, a ojačao je i Beograd kao privredni i kulturni centar toga vremena. Kada je njegov brat Milutin, kralj Srbije, uspostavio dobre odnose sa Vizantijom Dragutin je udario vojskom na Srbiju, ali je bio potučen od vojske kralja Milutina 1313. godine. Posle ove avanture vlastela njegove države ga je ubrzo smenila i na presto dovela njegovog sina Vladislava II. |
|
Dragutin je bio na srpskom prestolu relativno kratko vreme. Mnogo je pomagao crkvu i živeo strogo, gotovo isposnički. Pored ostalih (Tronoša kod Loznice, Ćelija kod Valjeva, Rača na Drini, Paprača kod Zvornika, Tavna kod Tuzle, Liplje kod Banja Luke i dr.), podigao je i crkvu sv. Ahilija u Arilju i tu je sačuvan njegov portret iz 1296. godine. Pre smrti Dragutin se zamonašio i dobio ime Teoksit. Njegov omiljeni duhovnik bio je starac Galaktion sa Jordana. Ostatak života proveo je živeći isposnički i čineći mnoga dobra dela. Brinuo je čistoti vere i mnoge neverne obratio u hrišćanstvo. Po svojoj želji sahranjen je u manastiru Đurđevi Stupovi. |