-------ISTORIJA-------

 Vaznije godine

Kraljvstvo od 1815-1945

1815:stvoreno je kraljevstvo od starih Ujdeinjenih Provincija,od stare austrijske Holandi-

je i Velikog vojvodstva Luksemburga.Viljem Orlanski,postavsi prvi kralj,proglasio je us-

tav

1830:Belgija se pobunila i proglasila svoju nezavisnost.

1848:usvajanje liberalnog ustava

Liberali i konzervativci smjenjuju se na vlasti.Pocev od 1872 g. politicka lepeza se prosi-

ruje i komplikuje,posebno oko pitanja skolstva.

1887:revizija ustava o liberalnom smjeru

1914-1918: Holandija ostaje neutralna za vrijeme Prvog svjetskog rata

1940-1945:Godine 1940 zemlju okupirali Njemci i ona prozivljava surovu okupaciju.

Kraljica i kralj se sklanjaju u Veliku Britaniju odakle nastavljaju rat.

Poslije 1945

1944-1948:zemlja ucestvuje u formiranju carinske unije Beneluksa.

1948:Vilhelmina abdicira u korist kcerke Julijane.

1957:Holandija ulazi u Evropsku ekonomsku zajednicu.

1958:sporazum o ekonomskoj uniji Beneluksa.

1980:Julijana abdicira u korist kcerke Beatrise.

1992:Parlament ratifikuje sporzum iz Mastrihta

                               ISTORIJA HOLANDIJE

Pod Carlsom petim, svetog rimskog carstva i kralja Spanije,regija je bila dio sedamnaest

provincija Holandije,koje su takodje ukljucivale Belgiju,Luksemburg i neke djelove Nje-

macke i Francuske.1568 u osamdesetogodisnjem ratu koji je poceo nakon sto je citava

populacija anatemisana od Svetog Vida sto je potrdjeno od strane kralja.1579 sjeverni

djelovi od 17 provincija odlucili su proglasiti nezavisnost i formirati „Utrehtsku uniju“

sto je predstavljalo osnovu danasnje Holandije.

    Filip drugi,sin Carlsa petog,nije bio spreman da ih pusti tek tako lako da ostvare svoje

ciljeve.To se nece ostvariti sve do 1648 kada je Spanija priznala Holandsku nezavisnost.

Nakon sticanja formalne nezavisnosti od strane Spanije,pod kraljem Filipom cetvrtim,

Holandija je postala jedna od vodecih pomorskih i ekonomskih sila u 17. vijeku tokom

perioda Republike sedam ujedinjenih drzava Holandije.Period je poznat i kao zlatni vi-

jek Holandije,jer su kolonije i trgovacki centri bili koncentrisani na citavoj planeti.

    Mnogi istoricari smatraju Holandiju kao prvu kapitalisticku zemlju u svijetu.U periodu

moderne Evrope tu je organizovan i najbogatiji trgovacki grad Amsterdam i tu je otvore-

na i prva mjenjacnica.Produktivnost prodavaca dovela je do pojave osiguranja i penzio-

nog fonda.Upravo u tom periodu pocinje intenzivno uzgajanje cvijeca u Holandiji i dola-

zi do takozvane manije za tulipanima (1636-1637).

    Nakon sto je nakratko integrisana u Prvo Francusko carstvo pod Napoleonom,kraljevi-

na Holandija je formirana 1815 godine i ona se sastojala od danasnje Holandije,Luksem-

burga i Belgije.Kao dodatak,kralj Holandije je postao nasljednik Velikog Duke od Lukse-

mburga.Belgija se pobunila i stekla nezavisnost 1890.Iste godine je ukinuta i personalna

unija izmedju Luksemburga i Holandije kao rezultat propadanja zakona koji su sprijecili

kraljicu Vilhelminu da postane kraljica Velikog duke (Grand Duke)

    Holandija je posjedovla nekoliko kolonija od kojih su najznacajnije Holandska istocna

Indija (danasnja Indonezija) i Surinam (kasnije je zamjenjen sa Britanijom za holandski

Novi Amsterdam danas poznatiji kao Nj Jork).Ove kolonije su bile prve upravljane od

strane Holandske istocne indijske kompanije i Holandske zapadne indijske kompanije,

i ove kompanije su sakupljale privatne zalihe.Kasnije su ove kompanije zapale u finan-

sijske probleme i teritorije na kojima su one imale svoj uticaj su preuzete od strane Hola-

ndske vlade.

    Tokom 19. vijeka Holandija se sporije razvijala u poredjenju sa ostalim susjednim ze-

mljama uglavnom zbog jedinstvene strukture vodovoda i zbog koristenja vjetrenjaca.

Nakon sto je ostala neutralna u Prvom svjetskom ratu, oko 100000   Holandskih Jevreja

je ubijeno u Holokaustu u Drugom svjetskom ratu zajedno sa vecim brojem holandskih

 Roma.Nakon rata holandska ekonomija biljezi prosperitet i kao rezultat toga postaje

clanica Beneluksa (Belgija,Holandija i Luksemburg) i Evropske ekonomske unije.

Holandija je bila medju prvim osnivacima Sjeverno-atlansko vojnog saveza (NATO).

Ona je takodj bila medju osnivacima Evropskog komiteta uglja i zeljeza koji je kasnije

transformiran u Evropsku uniju.