Površina: 13 000 000 kvadratnih kilometara
GEOGRAFIJA
Lednička ledena površina čije formiranje datira još iz tercijara, prekriva
gotovo cijeli Antarktik, dostužući i 4000 m u središnjem dijelu.Odatle se
odvajaju ledeni "jezici" koji se granaju i idu do okeana od kojih nastaju
ogromni ledeni bregovi, lednici, koje zatim odnose morske struje.
Klima. Antarktik koji se ponekad ubraja u kontinente, odlikuje se
izuzetno oštrom klimom.Tokom zimskih polarnih noći, prosječne temperature
variraju oko -60 C, zabilježena je i najniža temperatura na planeti od -90
C.Ljeti je topljenje veoma umjerenoa, s izuzetkom obala, temperatura ne prelazi
-10 C.Stalno hladni vazduh ima za posljedicu anticiklon iz kojeg se razvijaju
vjetrovi koji "čiste" kontinent.Oni tako onemogućavaju prodiranje morskih
uticaja čime se objašnjavaju veoma slabe padavine.
Reljef. Možemo razlikovati dvije velike cjeline koje su razdvojene
velikom pukotinom optočenom vulkanima(Erebus) koje određuje usjeke Vedelovog i
Rosovog mora.Istočni Antarktik je nekadašnje postolje koje su erozije uglačale i
djelimično prekrile sedimentima.Zapadni Antarktik, je u stvari lanac alpskog
tipa, koji se nastavlja na Ande i predstavlja kraj ognjenog pojasa Pacifika,
gdje ga zemljotresi i vulkani neprestano potresaju.Oko tog ogromnog rezervoara
hladnoće, okean se ledi i stvara ledenu koru.U dodiru sa kopnom, ova i dalje
opstaje s tim što ponekad i to ljeti, naprsne.
Život na Antarktiku. Usljed izuzetno teških uslova gotovo da nema života
na ovom kontinentu.Ako ga i ima to je u priobalju, posebno u moru gdje se
održava fauna - ribe, foke, morski slonovi.Na obalama žive pingvini.Čovjek se
može sresti samo u naučno-istraživačkim stanicama.Uprkos mnogim klimatskim
ograničenjima i poteškoćamaplanirana je eksploatacija rudnih bogatstava.
Međunarodno pravo. U skladu sa Ugovorom koji je potpisan 1.oktobra 1959.
u Vašingtonu, 25 zemalja je održalo konferenciju posvećenu zaštiti sredine na
Antarktiku(Velington, Novi Zeland, 1988. i Pariz,oktobra 1989).Vašingtonski
ugovor ustanovljuje internacionalizaciju zone, koju karakteriše sloboda za svako
naučno istraživanje i zabrana svih vojnih aktivnosti.Od 1991. nakon sastanka u
okviru Antarktičkog ugovora ubačen je još jedan član koji se odnosi na zabranu,
korištenja rudnog bogatstva kontinenta.
|
|
|
|
|
|