|
Der Weissplan |
||
| Francuska, Engleska i
Poljska, zajedno uzete, imale su veću živu silu i više sredstava
od Njemačke. Odnosno, imale su više divizija, tenkova, aviona i
artiljerskih oruđa. Ali Francuska i Engleska dugo nisu preduzimale
ozbiljnije operacije protiv Njemačke, prepuštajući Poljskoj
da se čitavog septembra bori sama. Poljska se borila i vapila za
pomoć, ali je nije dobila. Vojni istoričari dijele njemačku kampanju protiv Poljske na tri etape. Prva je trajala od 1. do 8. septembra, kada su snage Vermahta, napadajući iz Šlezije i Istočne Pruske, pokušale da stvore ogroman "kazan", okružavajući i uništavajući poljsku grupaciju zapadno od linije Narev-Visla, odnosno zapadno od Varšave. Time bi bio izvršen jedan og glavnih zadataka predviđenih planom "Vajs" (njem. Weiss) Glavni štab poljske armije zasnivao je svoj odbrambeni plan na pretpostavci koja se uopšte nije ostvarila. Naime, on je računao da se uspjeh u ratu može postići jedino koordiniranim naporima Poljske, Engleske i Francuske. Ali, kako do toga nije došlo, već prvog dana je probijena poljska odbrana na više mjesta, što je omogućilo Vermahtu da preduzme zaobilazne manevre na krilima. Mnoge poljske jedinice su uništene, ili su im nanijeti veliki gubici, dok su se druge našle odsječene ili u obruču. Poljaci sve do kraja rata nigdje nisu uspjeli da za duže vrijeme zadrže kompaktan front, već su, pružajući ogorčen otpor, nastavili da se povlače na istok. 8. septembra je poljska vlada bila prinuđena da se evakuiše u Lublin. Druga etapa njemačko-poljskog rata trajala je od 9. do 16. septembra. Tada su prema poljskom glavnom gradu nadirale sa svih strana fašističke armije, predvođene generalima : fon Bokom, Rundštatom, fon Manštajnom, fon Kihlerom, fon Rajhenauom, Guderijanom, Listom i drugim njemačkim vojskovođama, koje će uskoro dobro upamtiti cijela Evropa, jer će trupe pod njihovom komandom u crno zaviti milione ljudi na starom kontinentu. Poljska vlada pobjegla je iz Lublina u Kremenec, a odatle je 16. septembra emigrirala u Rumuniju. Iz Rumunije je otputovala avionom u Pariz. Poslednje mjesto njenog boravka u ratu je bio London. |
Treća
etapa poljsko-njemačkog rata počela je 17. septembra i završila
se 5. oktobra. Već od sredine septembra poljska vlada je pobjegla i
zajedno s komandom armije izgubila kontrolu nad događajima. Rat su
nastavile poljske patriote iz redova armije i građanstva, bez
centralnog rukovodstva. Glavna karakteristika ove etape bila je herojska
odbrana Varšave, rta Hel, kao i utvrđenih rejona Kock, Tomašuv-Ljubejski
i tvrđave Modlin. Poljska je kapitulirala 5. oktobra 1939. godine. Na pitanje kakve novine je donio i kakvog karaktera je bio njemačko-poljski rat, ima nekoliko odgovora: -Prvo, pokazalo se da je od presudnog značaja bila činjenica što je Njemačka preduhitrila svoje protivnike u mobilizaciji vojske i njenom brzom razvijanju prema granicama Poljske. -Drugo, Vermaht je sa uspjehom primjenio iznenadne masirane udare grupacijama kopnenih snaga, koje su prije toga formirane. One su nastupale u tijesnom sadejstvu sa avijacijom. -Treće, avijacija i tenkovske jedinice odigrale su ogromnu ulogu u pobjedi njemačke vojske. -Četvrto, svestrano su korišćene motorizovane snage za brze i duboke obuhvatne manevre u cilju opkoljavanja protivnika. Naravno, i one su djelovale u koordinaciji sa avijacijom. Dio poljske vojske i veći broj civila je prešao u Sovjetski Savez gdje su kasnije formirane dvije poljske armije, koje će nastaviti rat protiv Njemačke i 1945. godine učestvovati u zauzimanju Berlina zajedno sa Crvenom armijom. Tragičan septembar 1939. godine predstavljao je za Poljsku početak njene herojske borbe protiv fašističkih zavojevača, borbe za nezavisnost, za pravo na nacionalno postojanje, borbe za socijalno i političko oslobođenje. |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |