Riten

-Stubovi od zemlje, od kojih neki na vrhu imaju veliki kamen koji liči na kapu, uzdižu se iz šumovitih gudura na severu Italije

Na prvi pogled, zemljani stubovi na Ritenu u severnoj Italiji izgledaju kao nečija šala. Na planinskom obronku u južnom Tirolu iznad vrhova stabala nazire se krupno kamenje koje balansira na ispucalim vrhovima zemljanih tornjeva koji svetlucaju u crvenim, oker i ljubičastim nijansama. Ovo remek-delo prirode podseća na cirkusku tačku žongliranja sa tanjirima i posmatrače ostavlja zbunjene i zadivljene.
Izbrazdani stubovi se uzdižu iz svojih širokih temeljai sužavaju prema vrhu. Neki od njih su niski i zdepasti, a drugi streme visoko i stanjuju se u dugačke tanke vratove. Najviši ima 40 m, s tim da poneki stub na vrhu ima neobični kameni “šešir”.
Kameni šeširi i materijal od kojeg su sazdani zemljani stubovi dospeli su na obronke Ritena u ledenom dobu. Kameni materijal svih veličina, od krupnih gromada do sitno izdrobljenih stena, bio je zarobljen u ledu kad su se glečeri spuštali u doline. Kad se led povukao pre otprilike 10 000 godina, ostavio je za sobom debeo sloj “kamene gline” na obroncima planine.

 

-Devojke sa šeširima

Ovakvi zemljani stubovi postoje na još nekoliko mesta na svetu, a o svima njima ispredene su priče i nadenuta su im imena. U nekim mestima severne Italije stubovi u Ritenu nazivaju se “mali ljudi”, u drugima “zemljane glave”, a grupa stubova u francuskim Alpima poznata je pod elegantnim nazivom demoiselles coiffees (mlade dame sa šeširima).
Na Ritenu, koji se strmo uzdiže iznad doline Ajsak, postoje tri grupe stubova. Niže obronke planine prekrivaju terasaste površine sa vinogradima, dok su u višim predelima šume i livade. Zemljani stubovi nalaze se na nadmorskoj visini od oko 1000 m u šumovitim gudurama koje se spuštaju do doline Ajsak.
Nemački vitezovi su došli na Riten u 13. veku i raskrčili šumu na obroncima kako bi mogli da obrađuju zemlju. Moguće je da je to ubrzalo oblikovanje stubova, jer je zemljište postalo podložno eroziji koju izaziva kiša i vodotoci.
Pre Prvog svetskog rata južni Tirol je bio deo Austrougarske. Ovdašnja imena i danas imaju i nemački i italijanski oblik: Riten se na italijanskom zove Renon, a grad Bolzen, koji se nalazi u podnožju planine, u Italiji se naziva Bolzano.
Nije poznato koliko vremena stub može da traje, iako se zna da su se neki od njih veoma malo promenili tokom desetina godina. Kada stub jednom izgubi svoj kameni vrh, veoma brzo se razara. Iako vremenske prilike unište neke stubove, kiša će stvarati nove dok ima gline sa krupnim kamenjem. Već u bliskoj budućnosti zemljani stubovi sa šeširima iz severne Italije mogli bi da postanu samo uspomena.
 

Nazad na pocetnu stranicu