RATNE OPERACIJE

 

 

Odmah po izbijanju rata srpska vojska  je pocela da napada turske polozaje. Njen moral je bio na zavidnoj visini jer je pocivao na uvjerenju da je nastupila zavrsna faza u dugotrajnoj borbi protiv turske vladavine. Narod u Makedoniji je sa odusevljenjem docekivao srpsku vojsku, a dosta njih je dobrovoljno stupalo u nju.

Do prve velike bitke je doslo vec 23. i  24. oktobra 1912. kod Kumanova. U njoj je turska vojska pretrpjela veliki poraz.

Kumanovska bitka je pokazala da srpska vojska ima veoma sposobne komandante, kao sto su bili Stepa Stepanovic i Petar Bojovic.Istovremeno i  njeni borci pokazali su veliku odlucnost i  hrabrost. Zato se i moze reci  da je pobjedu u Kumanovskoj bici izvojevao cjelokupni sastav srpske vojske…

Dva dana poslije bitke oslobodjeno je Skoplje.

Od 16. do 18. novembra srpska vojska je jos jednom porazila tursku vojsku na prilazima Bitolju. Tako je turska vojska bila porazena u Makedoniji.

Bugarska vojska  je pocetkom rata porazila Turke kod Kirk-Kilisa i  Lile-Burgasa,ali je njeno napredovanje zaustavljeno na utvrdjenju  Cataldza, kod Jedrena.

Srpska vojska je  odmah poslije Kumanovske bitke uputila veci  vojni odred pod vodjstvom Stepe Stepanovica kao pomoc bugarskoj vojsci koja je napadala Jedrene. Napad na Jedrene izvrsen je krajem  novembra 1912. god. ali nije uspio.

Grci su krajem oktobra i   tokom novembra  zauzeli znatan dio Egejske Makedonije sa Solunom i Epirom, i opseli utvrdjeni grad Janjinu.

Ratne operacije 1912. godine odvijale su se uspjesno. U takvim uslovima Turska je morala da se obrati za mir. Tako je 3. decembra 1912. zakljuceno tromjesecno primirje…

 

 

 

Obnovljene  ratne operacije opet su se  odvijale u korist balkanskih saveznika.

Zajednickim naporima srpske i bugarske vojske zauzeto je Jedrene, a Crnogorci  su uz velike ljudske gubitke osvojili Skadar. Pad Jedrena i  Skadra simbolizovao je  potpuni vojni uspjeh saveznika i istovremeno poraz   turske u I balkanskom ratu.

Primirje izmedju zaracenih strana  uspostavljeno je 1. maja 1913. Svaka velika sila  je namjeravala  da novonastalo stanje  na Balkanskom poluostrvu iskoristi   za ocuvanje i ucvrscivanje  svojih dotadasnjih  vojnih,politickih i  ekonomskih interesa u evropskom dijelu Turske …Novonastalim stanjem  najnjezadovoljnija je bila Austrougarska. Ona je nastojala da   spreci izlazak Srbije na more. Teriterijalno prosirena Srbija  bi bila mocna prepreka  njenom prodiranju ka Solunu i  dalje ka Bliskom  Istoku. Zato je Austrougarska  odlucno  zahtjevala da se Srbija povuce sa Jadranskog mora. Od sila Antante  interese Srbije  uglavnom je podrzavala Rusija,iako nije namjeravala da zarati  sa Austrougarskom. U takvim  prilikama  balkanskim saveznicama je bilo  nametnuto da mirovne pregovore sa Turskom vode u Londonu, gdje se istovremeno  odrzavala  konferencija ambasadora velikih sila ……

 

 

 

                                                                                 

                         

    Stepa Stjepanović                                                   Vojvoda Radomir Putnik                                                       Petar Bojović

 

 

                                                                                                                                                                                  << BACK