ROMANIČKI STIL
Ako je umjetnost stvarana u doba Karla Velikog i Otona I označena kao perromantika,umjetnost stvorena poslije tog doba tj.početkom XI vijeka nazvana je romaničkom.Ponikla na mnogo širim teritorijama na kojima su se razvijale karolinška i otonska umjetnost ,ona obilježava konačnu pobjedu hrišćanstva izraženu kroz masovna hodočašća,krstaške ratove i jedinstven stil u umjetnosti.Crkve se sastoje od tri broda ili pet brodova odvojenih redovima stubova i orjentisane u pravci istok-zapad.Na dvije trećine dužine od ulaza na zapadu podužne brodove presjeca trancept,poprečni brod koji može biti jednobrodan ili trobrodan.Prostor hora na istoku je skup razudjenih dijelova.Neke romaničke crkve imaju kripte ispod apsidalnog prostora i galerije iznad bočnih brodova.Jednoobraznost romaničke arhitekture ne postoji i svaka teritorija iam veće ili manje osobenosti.Zajednički su im polukružni luk,masivnost i svodjenje arhitektonskih volumena na geometrijeske oblike kupe,piramide i valjka.Nadgradnjom i variranjem tih volumena dobija se snažna i monumentalnih cjelina.Zajednička im je i raščlanjenost fasada nizovima lukova,prozorima i portalima
U Italiji se u XI i XII vijeku
razvijala snažna gradjevinska djelatnost u
Pizi. Rezultat je monumentalni kompleks gradjevina, koji čine katedrala,
zvonik i krstionica. Italijanska
romanika ima, zbog jakih uticaja vizantijske i
antičke tradicije, najviše posebnosti.
Tako je zvonik katedrale u Pizi odvojen od crkve i valjkastog je
oblika .Poznat kao "kriva
kula" jer je zbog slabih temelja i
klizanja zemljišta počeo da se krivi još prilikom izgradnje.
Katedrala ima 5 podužnih brodova sa ravnom drvenom tavanicom nad
glavnim brodom, trobrodan poprečni brod i
kupolu nad ukrsnicom. Bogati ukras fasada ima
nizove lukova koji pokrivaju gotovo sve površine i šara izvedenih u
raznobojnom kamenu. Ova posljednja osobenost
postala je tipična za italijansku romaniku
.Osnova katedrale u Pizi je u suštini osnova starohrišćanske bazilike,
razradjena u osnovu latinskog krsta dodavanjem dva kraka
transepta koji i sami liče na manje bazilike i imaju svoju apsidu.
Ukrsnica je označena kupolom,ostali dijelovi crkve pokriveni su
drvenim krovom (izuzev četiri podioka,
traveja, u glavnom brodu i dva traveja u
kracima transepta) koji imaju krstaste
svodove. Unutrašnjost se odlikuje nešto višim
razmjerama nego ranohrišćanske bazilike, jer
se iznad bočnih brodova nalazi galerija a isto tako prozorski zid.
Pa, ipak veličanstveni redovi klasičnih
stubova, koji nose arkade glavnog i bočnih
brodova neminovno podsjećaju na rimske gradjevine kao što je Sv.Pavle
izvan zidina. Katedrala u Pizi i prateće
gradjevine obložene su bijelim mermerom sa horizontalnim prugama i
ornamentima od tamnozelenog mermera.Ovaj običaj,
poznat iz vremena carskog Rima sačuvao se tokom srednjeg vijeka
samo u srednjoj Italiji.
|