 |
 |
GLAVNI FRONTOVI
Glavni frontovi i najkrupnije operacije 1914-1918. Ratne operacije u Prvom svejtskom ratu počele su napadom Austrougarske na Srbiju i Crnu Goru i uspostavljanjem Balkanskog fronta. Odmah zatim, počele su borbe i na zapadnom frontu,gdje su Njemci unaprijed planiranim operacijama, željeli snažnim udarom da razbiju nedovoljno pripremljene francuske i engleske trupe i prisile ih na kapitulaciju. Poslije toga bi se okrenuli preka istoku i u isto tako munjevitom pohodu savladale Rusiju.
Njemci su u početnoj fazi rata 1914. na Zapadnom frontu postigli značajne uspjehe. Oni su veoma smišljenim manevrom preko Belgije, čiju su teritoriju zbog veoma slabog " obezbjeđenja" lako pregazili jurišali preko gotovo nebranjene francuske granice i postizali velike uspjehe. Prema planovima Njemaca (fon Šlifen) trebalo je razbiti savezničke položaje na rijeci Marni, a zatim nastaviti prodor prema Parizu, zauzeti ga i diktirati uslove primirja.
Međutim, već na samom početku borbi (5 septembra 1914.) saveznici su organizovali snažan otpor i poslije nekoliko dana NJemci su se počeli povlačiti na polazne položaje. Savezničke snage su se na Marni stabilizovale i tako osujetile njemačke osvajačke namjere , preuzimajući inicijativu u svoje ruke. Bitka na Marni je imala prelomni značaj za dalji tok operacija , pa čak i za ishod Prvog svjetskog rata Privremenom stišavanju Zapadnog fronta donijelo je i to što je Rusija otpočela veliku ofanzivu na Istočnom frontu kako bi pomogla zapadnim saveznicama. Ruske trupe su u snažnom naletu prodrle na teritorije Austrougarske i Njemačke, ;ime su prisilile njemački generalštab da dio svojih trupa sa Zapadnog prebaci na Istočni front kako bi spasle istočne granice i pomogle Austrougarskoj. Rusi su 17. avgusta sa dve svoje armije prešli granicu istočne Pruske i uspješno nadirali kroz neprijateljsku teritoriju. Usljed nesaglašenog komandovanja, Njemci su preuzeli inicijativu prešli u protiv napad i izbacili Ruse sa svoje teritorije, nanijevši im velike gubitke.Kraj 1914. pokazao je da je rat tek počeo i da će dugo trajati.
Mada je 1915. bilo ofanzivnih operacija i na Zapadnom i na Istočnom frontu ništa se značajnije nije desilo. Englezi i Francuzi su pokušali da zauzmu Bosfor i Dardanele kako bi izbacili Tursku iz rata. Pošto ovonije uspjelo antanta je organizovala novi front-Solunski.
Najžešće bitke odigrale su se 1916. na Zapadnom frontu. Čuvena bitka je kod Verdena u kojoj su obe strane pretrpile ogromne gubitke . Sile Antante su se stabilizovale, a nasuprot njima Centralne počele da gube samopouzdanje i moć. Došlo je i do pomorskih bitaka, kod Jitlanda. Na istočnom frontu organizovana je velika ofanziva pod komandom ruskog generala Brusilova koji je u početku imao uspjehe ,ali je zatim zaustavljen, tako da se front na istoku opet stabilizovao.
1916. Rumunija ulazi u rat, ali u prvim borbama doživljava neuspjeh. Direktim angažovanjem SAD u ratu (1917.) sile Antante stekle su veliku prednost u ljudstvu i materijalu.1917. Grčka se direktno angažovala , a Solunski front postaje aktivan i opasan za Centralne sile. Italijani su pretrpjeli težak poraz i do kapitulacije Austrougarske nisu preduzimali nikakvu akciju. Na istočnom frontu Njemci su preduzeli ofanzivu i zauzeli ruska prostranstva ugrizivši i sam Petrograd. Ali,ni ovaj uspjeh nije mogao da izmijeni situaciju . Nadmoćnost sila Antante osjećala se sve više i više.
Pobjeda Antante i mirovni ugovori.
Zbog teške situacije na drugim frontovima, Njemci odustaju od vojevanjea na Balkanu, prepuštajući ga Austrougarskim jedinicama. Uslijed razvoja situacije na Zapadnom frontu, Njemci traže primirje s Antantom, što u isto vrijeme čine i Austrougarska i Turska. Turska je potpisala kapitulaciju 30.oktobra, Austrougarska 3. novembra,a Njemačka 11. novembra 1918. godine.Konferencija je počela 18. januara 1919. u dvorcu Versaj, kraj Pariza.
|
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |