Čovjek koji najbolje utjelovljuje renesansni duh znatiželjni je i svestrani Leonardo da Vinci. Talijanski genij rođen je na pravom mjestu i u pravo vrijeme, jer je 15. vijek bilo idealno za domišljanje i ostvarivanje njegovih nevjerojatnih ideja. Stvaralačko doba renesanse podržavalo je umjetničke izlete i stvorilo velike talente, ali Leonardo da Vinci ostaje jedinstven i nenadmašan.
***
Dovoljno je spomenuti najvažnija umjetnička djela poput 'Mona Lise' (1503-06), vlasnice misterioznog osmijeha, i 'Tajnu večeru' (1495-97) i odmah ćemo prepoznati autora. Da Vinci je zanat ispekao u Firenci, u ateljeu slavnog Verrocchija, a najuspješniji je bio u razdoblju visoke renesanse, u kojem nastaju njegova najveća djela iliti 'likovi s dušom' .Njegov kovčeg, do crkve Svete Florentine, pratilo je šezdest staraca; svaki od njih nosio je baklju u ruci; šezdeset sua podijeljeno je sirotinji i bolesnim, a deset lira utrošeno za svijeće koje je trebalo upaliti u crkvi za vrijeme mise za dušu velikog slikara. Sve ove detalje u vezi sa svojom sahranom pipremio je sam umjetnik, i ostavio u amanet jednom prijatelju da ih realizira. To su mu bile posljednje želje pred sam sumrak života.

***

Leonardo Da Vinci (Leonardo da Vinci) roden je 15. aprila 1452. godine. Njegova majka, Katerina,bila je iz Ankijana, malog sela blizu gradica Vinci, cetrdesetak kilometara udaljenim od Firence. Njegov otac, ser Pjero da Vinci, koji nije bio oženjen njegovom majkom, bio je uspešan racunovoda i notar iz grada Firence.Malog Leonarda su odveli od majke Katerine kad je imao pet godina i odrastao je u kuci svog dede, takodje notara. Zbog toga što su deca rodena van braka bila iskljucena iz clanstva u notarskom cehu, poslali su ga, srecom, da bude ucenik u ateljeu majstora vajara i slikara Andree del Verokia (Andrea del Verrochio). Kada se ime prevede sa italijanskog znaci "istinsko oko", ime koje je dobio kao priznanje za prodornu moc opažanja u svom radu, što je bilo savršeno ime za Leonardovog ucitelja.Leonardovi rano sazreli talenti privukli su pažnju Verokiovog glavnog zaštitnika Lorenca de Medicija Velicanstvenog ( Lorenzo de Medici Magnifico).Leonardo je tokom perioda svog šegrtovanja živeo u kuci Medicijevih i tako je uveden u izvanredan ambijent filozofa, matematicara i umetnika koji je negovao Lorenco.
Nakon šest godina provedenih sa Verokiom, 1472. godine Leonardo je primljen u Društvo Sv. Luke, ceh apotekara, lekara i umetnika.Tu je imao priliku da produbi svoje znanje iz anatomije. Smatra se da se njegov anatomski izvanredan prikaz Sv. Jeronima u Vatikanskoj galeriji i Blagovesti u galeriji Ufici mogu pripisati tom periodu.

***

Poznat po svojoj fizickoj gracioznosti, lepoti i talentima pripovedaca, humoriste, madionicara i muzicara, svoju ranu mladost je proveo na ulicama Firence uživajuci u životu.Daleko najznacajniji rad u njegovom prvom firentinskom periodu predstavlja Poklonjenje Mudraca za redovnike manastira San Donato.
Godine 1482. Leonardo se preselio u Milano i radeci pod pokroviteljstvom Ludovika Sforce (Ludovico Sforza) stvorio svoje remek delo Tajna Vecera.Naslikana na zidu trpezarije crkve Santa Marija dele Gracije ( Santa Maria delle Grazie) u periodu od 1495. do 1498.godine. Leonardova Tajna Vecera uhvatila je, sa zapanjujucom fizickom snagom, trenutak kada Hrist najavljuje: " Jedan od vas ce me izdati". Iako je slika znatno oštecena, uprkos, a ponekad i usled pokušaja restauracije, ona ostaje, prema recima istoricara umetnosti E.H. Gombriha, " jedno od najvecih cuda ljudskog genija".
Kada nije bio zauzet ocaravanjem Ludovikovog dvora, Leonardo je proucavao anatomiju, astronomiju, botaniku, geologiju, letenje i geografiju, kao i planove za pronalaske i vojne inovacije. Dobio je i znacajnu porudžbinu od Ludovika, da izradi statuu konjanika u cast njegovog oca, Franceska Sforce (Francesco Sforca). Leonardo je izvršio detaljne pripreme i napravio plan cak i maketu, na žalost nije uspeo jer 1499. godine Francuzi zauzimaju Milano i šalju Sforcu u progonstvo. Ludovikov poraz znacio je da je Leonardo ostao bez zaštitnika i doma.

                                                                                                            ***
Nekako je stigao do Firence 1500. godine a sledece godine otkriva svoj pripremni crtež za sliku Devica i dete sa Sv.Anom i mladim Jovanom. Taj crtež je poslužio za njegovo kasnije delo, izuzetno nežnu sliku Devica sa Sv. Anom, koja se sada nalazi u Luvru.
Godine 1502. preuzeo je zaduženje glavnog graditelja zloglasnog zapovednika papske armije, Cezara Bordže (Cesare Borgia). U tom periodu je naslikao i Bitku kod Angijarija a prema Vazariju i portret trece žene firentinskog plemica Franceska del Đokonda ( Francesco del Giocondo ). Madona Elizabeta, zvana Mona Liza postace besmrtna na najpoznatijoj i najmisterioznijoj slici u istoriji. Leonardo je poneo sliku sa sobom kada se vratio u Milano, ovoga puta u u službi vicekralja Luja XII, Šarla D'Ambroaza .
Tokom svog drugog boravka u Milanu, Leonardo se usmerio na studije anatomije, geometrije, hidraulike i letenja, dok se istovremeno bavio projektovanjem i dekoracijom palata, planiranjem spomenika i gradnjom kanala za svog zaštitnika. Uspeo je da naslika i slike Sveti Jovan Krstitelj i Leda i Labud. Godine 1512. Ludovikov sin Maksimilijan uspeo da istera Francuze iz Milana i da uspostavi kratku vladavinu pre nego što je bio zbacen. Leonardo je pobegao u Rim, gde je potražio zaštitu, Lava X medicijevskog pape (naklonjenom Mikelandelu i Rafaelu). Leonardo je retko držao cetkicu tokom ovog perioda, usredsredivši se prvenstveno na studije anatomije, optike i geometrije. Umro je 1545.

povratak na vrh 

povratak na glavnu stranicu