.jpg)
Prošlost i sadašnjost
Balkan je izravan kopneni put između Zapadne Evrope i jugozapadne Azije (Mala
Azija i Bliski istok). Zato oduvijek ima vrlo veliku stratešku važnost.
Nekad je veći dio Balkana bio politički ujedinjen pod Bizantom i zatim
Osmanlijskim carstvom, a središte oba carstva je ležalo u Anatoliji (koja danas
spada u azijski dio Turske).
Iako je pod Bizantskim carstvom spadao u najnaprednije dijelove Evrope, zadnjih
550 godina Balkan je bio najmanje razvijen dio kontinenta, jer se evropska
politika i trgovina okrenula Atlantskom okeanu, a Osmanlijsko carstvo je bilo
relativno izolirano od glavnih ekonomskih tokova.
Balkanske su zemlje počele sticati nezavisnost u 19. vijeku, pa je Balkanski
savez 1912-13. u Balkanskim ratovima odbacio Tursku do njenih današnjih granica.
Prvi svjetski rat je izbio 1914. zbog atentata na nadvojvodu Franza Ferdinanda u
Sarajevu. Nakon Drugog svjetskog rata, Sovjetski Savez i komunizam jako su
uticali na Balkan.
Tokom hladnog rata, većina zemalja Balkana bila je pod komunistima. Ipak,
Jugoslavija (1948.) i Albanija (1961.) raskinuli su sa Sovjetskim Savezom.
Jugoslavija se više približila Zapadu i osnovala pokret nesvrstanih. Albanija se
u početku okrenula Kini, a kasnije se posve izolirala. Jedine nekomunističke
zemlje su bile Grčka i Turska, koje su tada (kao i danas) bile članice saveza
NATO.
Regija je početkom 1990-ih godina bila teško pogođena ratovima na prostoru bivše
Jugoslavije, zbog čega je NATO intervenisao u Bosni i Hercegovini, na Kosovu i u
Makedoniji. Danas (2005.) su sve balkanske zemlje u dobrim odnosima s EU i SAD.
Pitanje Kosova i Albanaca opštenito je još dijelom otvoreno.
članstvo u Evropskoj Uniji
Grčka je članica Evropske Unije još od 1981. godine, a Slovenija, Mađarska i
Kipar su to postali 2004. godine. Bugarska i Rumunija namjeravaju ući 2007.
godine. Hrvatska i Makedonija su potpisale preliminarne sporazume s Evropskom
komisijom, ali nisu na popis službenih kandidata i ne zna se kad će biti
primljene. Turska se prijavila za članstvo još 1963., ali ni danas (2005.) nije
članica, iako su sklopljeni određeni carinski sporazumi. I ostale zemlje su
izrazile želju da uđu u EU, ali još se ne zna kad će doći u obzir. Bosna i
Hercegovina će u decembru početi pregovore sa Briselom o uslovima članstva u EU.
 |
 |
 |
 |
 |
 |