Sva umjetnost je erotska
„Krst, prvi ornament koji je ikada nastao, bio je erotski... Horizontalna
linija: žena koja liječi. Vertikalna linija: čovjek koji u nju prodire... Ali,
čovjek našeg vremena, koji sliedi unutrašnji poriv da maže zidove erotskim
simbolima, je prestupnik ili je izopačen... Pošto ornament više nije koherentni,
organski dio naše kulture, on više ne može da bude njen izraz."
Tako je pisao Adolf Los u tekstu „Ornament i zločin", koji počinje čuvenom
rečenicom: „Sva umjetnost je erotska". Namjera njegovog teksta je bila da žigoše
„bolesnu erotiku" Klimta i drugih umjetnika okupljenih oko bečke radionice.
Klimt je, smijući se ovom novom Savonaroli, odgovorio „autoportretom sa
genitalijama", istovremeno karikaturom i potvrdom sopstvenog opredjeljenja.
Ako uopšte postoji umjetnik „čije je cijelo djelo erotsko", onda je to Gustav
Klimt. Žena je njegova sveprožimajuća tema: slika je nagu ili veličanstveno
ukrašenu, u pokretu, kako sjedi, stoji, leži u svim pozama, čak i
najintimnijim...
Sačuvano je preko 3.000 Klimtovih crteža. Dugo zanemareni, danas su dragocena
pomoć u tumačenju njegovih slika. Crteži zaista pokazuju Klimtove slike u
procesu nastajanja, planiranje kompozicije i svakodnevnu borbu da spozna
stvarnost.
Klimtovi crteži su kvintesencija čulnog. Oni ne posjeduju cinizam Pikasovih ili
mahnitost Tuluz-Lotrekovih crteža. Klimt je bliži prefinjenoj i elegantnoj
erotici jednog Engra ili Matisa. Njegova čulnost svjedoči o njegovoj naklonosti
prema dekadentnom esteticizmu, koji mu se ne može ni oduzeti ni zabraniti, kako
je to Los želio. Kombinacija erotskog i estetskog istrajava čak i u prikazu
najsmjelijih i najprovokativnijih poza i u detaljnom prikazivanju erogenih zona.
Iako je bio optužen za pornografiju, Klimt nije ni surov ni vulgaran. Klimt
crtač kao da flertuje sa svojim temama.
Iznenadna smrt februara 1918. godine, spiječila je Klimta da završi djela kao
Portret Johane Štaude i čuvenu Nevjestu. Njihova nedovršenost vodi u Klimtov
svijet, kroz vrata koja je ostavio otvorena kad je odlazio. Vidi se da je crtež
postavljen kao na grafičkoj ploči, pre otiskivanja. „Goli" crtež je opčinjen i
posramljen postepenim prodorom boja.
|
|
|
|
|
|