Milano

Grb grada
Milano
Država	Italija
Region	Lombardija
Provincija	Milano (MI)
Geografski položaj	45° 28' S 9° 10' I
Visina	120 m nadmorske visine
Površina	182 km²
Stanovništvo	Centar: 1 182 693 (2004) Ukupno: ca. 4,3 mil. (2004)
Gustina naseljenosti	6.498 st/km²
Poštanski broj	20100
Pozivni broj	02
Naziv stanovnika	Milanezi, Menegini
Osnivač grada	Ambrozije od Milana

Milano (italijanski: Milano) je drugi po veličini grad Italije, glavni grad provincije Milano i pokrajne Lombardija u Severnoj Italiji.

Milano je privredni, modni i medijski centar i važi za „moralni glavni grad“. Poznat je po svojoj gotskoj katedrali, operi Milanska skala i raznim umetničkim vrednostima.

Geografija

Grad leži u Poebene. Gradska oblast okružena je rekama Olona na zapadu i Lambro na istoku. Kanali povezuju grad sa jezerima na severu i rekama Lombardije.

Klima

Milanska klima je vlažna, a magla i smog smatraju se dnevnim redom. U leto je veoma toplo, a zimi prilično napada sneg i veoma je hladno.

Milano je industrijska metropola Italije i važi za jedan od privredno najznačajnijih gradova Evrope. Od oko 200 najvećih preduzeća Italije, skoro polovini je sedište u Milanu. Tu se nalazi većina izdavačkih kuća, reklamnih kampanja, instituta za istraživanje tržišta i trgovačka udruženja zemlje. On je i centar mode (pored Pariza) i dizajna. a 1910. godine ovde je osnovana fabrika automobila Alfa Romeo (danas deo Fijata). Takođe svetski poznata firma guma i kablova, Pireli, nalazi se u Milanu.

Saobraćaj

Ovaj grad na severu Italije je i saobraćajni centar ove zemlje. U njemu se nalazi centar železničke petlje i veoma je razvijen drumski saobraćaj. Milano ima tri aerodroma: internacionalni Aerodrom Malpensa, nacionalni aerodrom Linate i aerodrom kod Bergama.

Kultura

Ovaj severni biser ima dugu i burnu prošlost, koga su podigli Rimljani pokorivši Severnu Italiju i njene stanovnike Gale. Svedoci tog događaja su mnoge građevine sada enormno posećene od strane turista. Veoma je važno napomenuti da je Milano jedan kraći period bio prestonica svemoćnog i snažnog Rimskog carstva pod kojim je podrhtavao veći deo Evrope. Ipak, danas je Milano moderan grada, ali još uvek poseduje stare građevine koji mu daju dušu. Najznačajnije znamenitosti su: Milanska katedrala (Duomo), zamak Sforca, Milanska skala, crkva Santa Marija dela Gracije, crkva svete Anastazije, Trijumfalni luk, Nacionalni muzej znanja i nauke „Leonardo da Vinči“, Muzej oslobođenja i Muzej Mansonija, Galerija di Brera, Nacionalna biblioteka di Brera ..

Milanska katedrala (Duomo) je majstorsko delo italijanske gotike. Nalazi se na trgu koji je dobio ime po katedrali (Piazza del Duomo). Počela je da se gradi krajem XIV veka, a dorađivala se i u prošlom veku.

Zamak Sforca predstavlja značajan srednjovekovni spomenik. Često je prepravljan, a danas je pretvoren u muzej, institut za umetnost i istoriju.

Milano je svetski poznat i po operi, Milanskoj skali, sagrađenoj u XVIII veku. U njenoj dvorani ima mesta za preko 3000 gledalaca. Ova građevina raspolaže i pozorišnim muzejom, a to je u stvari istorija skale.

Godine 1492. došao je Leonardo da Vinči na Milanski dvor. Leonardo je u Milanu nacrtao je brojne skice brana za izgradnju kanalnog sistema. U crkvi Santa Marija dela Gracije nalazi se čuvena „Tajna večera“.

Trijumfalni luk spada među najzanimljivije turističke objekte i predstavlja neoklasično delo namenjeno prvo Napoleonu, a kasnije kralju Vitoriju Emanuelu II.

Istorija

400. godine pre Hrista Milano je bio keltsko naselje i nosio je naziv Mediolanum. Godine 222. pre Hrista ovo mesto osvojili su Rimljani. Nakon više vekova rimske vladavine Milano je 293. godine proglašen za glavni grad Zapadnog rimskog carstva. Godine 402. napadnut je od strane zapadnih Gota, a 50 godina kasnije (452.) zauzeli su ga Huni. U toku takozvanog Gotskog rata protiv cara Justinijana, istočni Goti su ga 539. osvojili i uništili.

Za vreme osvajčkih ratova cara Fridriha I Barbarose protiv lombardijskih gradova, Milano je 1162. velikim delom uništen. Nakon osnivanja Saveza lombardijskih gradova 1167. Milano je imao glavnu ulogu u ovom udruženju, a ubrzo posle toga postao je vojvodstvo. Jedan od značajnijih vojvoda bio je (1395.) Đan Galeaco Viskonti (Gian Galeazzo Visconti). U vlast plemstva Sforca prešao je 1450. godine i postao jedan od vodećih renesansnih gradova u Italiji.

Od 1492. Milano je uglavnom bio pod francuskom vlašću. Prvo ga je zauzeo Ludvig XII, zatim (1515.) Franc I i Karlo V. Jedno vreme je, padom Severne Italije, bio pod Habsburgovcima (1525.). Napoleon je osvojio Lombardiju 1796, a Milano je bio glavni grad Cisalpske republike. Nakon Bečkog kongresa (1815.) Milano i Lombardija dodeljeni su Austriji. Godine 1848. podignut je petodnevni ustanak koga je ugušio feldmaršal Radecki. Tek pošto su trupe Sardinije, Pijemonta i Francuske porazile austrijske kod Solferina 1859. grad je bio pod vlašću Sardinije i Pijemonta odnosno Viktora Emanuela II.